سقوط بازارهاي مالي جهاندونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريکا اعلام کرد: آمريکا از اول نوامبر (10 آبان)، تعرفههاي جديد 100 درصدي بر واردات کالا از چين را علاوه بر تعرفههايي که درحال حاضر وجود دارند، اعمال خواهد کرد.ترامپ همچنين گفت آمريکا، در همان تاريخ، کنترل صادرات را بر هر گونه نرمافزار حياتي اعمال خواهد کرد. اين اظهارات ترامپ، ساعاتي پس از آن اعلام شد که او تهديد کرد به تلافي کنترلهاي جديدي که چين بر صادرات مواد معدني کمياب اعمال کرده، تعرفههاي واردات کالا از چين را به شدت افزايش خواهد داد.حدود 70 درصد از عرضه جهاني مواد معدني کمياب از چين تامين ميشود. اين مواد معدني براي صنايع پيشرفته از جمله خودروسازي، دفاع و نيمهرساناها ضروري هستند. ترامپ پيش از اين اعلام کرده بود ديدار با شي جين پينگ، رئيسجمهور چين در اجلاس همکاري اقتصادي آسيا اقيانوسيه در کره جنوبي را به دليل اقدامات جديد چين، لغو خواهد کرد.طبق گزارش موسسه ولز فارگو اکونوميک و تحليلگران بانک فدرال رزرو نيويورک، تقريبا هر محصولي که از چين به آمريکا وارد ميشود، درحال حاضر با تعرفههاي سنگين مواجه است و درحاليکه سطوح مختلفي از تعرفههاي خاص بر واردات از 50 درصد براي فولاد و آلومينيوم گرفته تا 7.5 درصد براي کالاهاي مصرفي، وجود دارد، نرخ تعرفه مؤثر بر واردات چين درحال حاضر 40 درصد است.ترامپ در پستي در شبکه اجتماعي تروث سوشال نوشت: بهتازگي مطلع شدهايم که چين با ارسال نامهاي بهشدت خصمانه به جهان، موضعي فوقالعاده تهاجمي در قبال تجارت اتخاذ کرده و اعلام کرده از اول نوامبر 2025، کنترلهاي صادراتي گستردهاي را تقريبا بر هر محصولي که توليد ميکند و برخي کالاهايي که توليد نکرده، اعمال خواهد کرد.براساس گزارش شبکه خبري سي ان بيسي، وزارت بازرگاني چين، پنجشنبه گذشته، اعلام کرد: شرکتهاي خارجي بايد از اول دسامبر (10 آذر)، مجوز صادرات محصولاتي را داشته باشند که حاوي بيش از يک درصد مواد معدني کمياب از اين کشور هستند يا با استفاده از فناوري استخراج، پالايش، توليد مواد ضروري يا بازيافت چيني توليد شدهاند.سقوط بازارهاي مالي جهانبا اعلام ترامپ درباره اعمال تعرفه 100 درصدي بر واردات از چين و آغاز دور تازهاي از جنگ تجاري، بازارهاي جهاني به لرزه افتاد؛ رمزارزها سقوطي کمسابقه را تجربه کردند و شاخص S&P 500 با از دست دادن 900 ميليارد دلار از ارزش بازار، سرخ پوش شد.بازارهاي جهاني در پي موضعگيري ناگهاني و تند «دونالد ترامپ»، رئيسجمهور ايالات متحده، در قبال چين، با شوک شديدي مواجه شدهاند. ترامپ در پيامي در حساب رسمي خود در شبکه اجتماعي از آغاز مجدد جنگ تعرفهاي با چين خبر داد و اعلام کرد که از اول نوامبر 2025، تعرفه 100 درصدي بر کليه کالاهاي وارداتي از چين اعمال خواهد شد. او همچنين تصريح کرد ايالات متحده از همان تاريخ، کنترلهاي صادراتي جديدي بر تمام نرمافزارهاي حياتي و فناوريهاي حساس برقرار ميکند.ترامپ در متن پيام خود نوشت: چين طي اقدامي بيسابقه و خصمانه اعلام کرده که از ابتداي نوامبر، کنترلهاي صادراتي بر تقريباً تمام محصولات خود وضع ميکند. اين تصميم، حمله مستقيم به تجارت آزاد جهاني است و آمريکا در پاسخ، تعرفههاي 100 درصدي و محدوديتهاي صادراتي سختگيرانهاي را اعمال خواهد کرد.انتشار اين پيام و تشديد نگرانيها از آغاز موج جديدي از جنگ تجاري ميان دو اقتصاد بزرگ جهان، بلافاصله بازار رمزارزها را وارد فاز سقوط کرد. دادههاي بازار نشان ميدهد که بيتکوين طي ساعات گذشته بيش از 12.3 درصد ريزش کرده و به پايينترين سطح خود در چند ماه اخير رسيده است.اتريوم نيز با افت حدود 19 درصدي در محدوده بحراني قرار گرفته و بسياري از آلتکوينها بين 30 تا 60 درصد سقوط را تجربه کردهاند. از جمله، ريپل (XRP) با ريزش 25 درصدي، سولانا 18 درصد، بايننسکوين 20 درصد و دوجکوين بيش از 37 درصد کاهش ارزش داشتهاند.طبق دادههاي پلتفرمهاي تحليلي رمزارز، بيش از 10 ميليارد دلار موقعيت معاملاتي (Position) در بازار ليکوييد شده که نشاندهنده خروج گسترده سرمايه از بازار داراييهاي پرريسک است. کارشناسان معتقدند دليل اصلي اين واکنش سريع، نگراني از اختلال در زنجيره تأمين تجهيزات ماينينگ و فناوريهاي مرتبط با بلاکچين است که وابستگي بالايي به توليدات چين دارد.در بازارهاي سهام نيز واکنش شديدي مشاهده شد. شاخص S&P 500 روز جمعه با سقوط بيش از 100 واحد معادل 1.5 درصد بسته شد و ارزش بازار سهام آمريکا در مجموع حدود 900 ميليارد دلار کاهش يافت. شاخص نزدک نيز حدود 1.9 درصد و داوجونز نزديک به 0.9 درصد افت کرد.بيشترين افتها در ميان غولهاي فناوري ديده شد؛ تسلا 5 درصد، آمازون 4.5 درصد، متا 3.2 درصد، اپل 1.8 درصد و انويديا 2 درصد از ارزش خود را از دست دادند. طبق گزارش رسانههاي مالي، سرمايهگذاران بهويژه از احتمال اعمال محدوديتهاي چين بر صادرات عناصر کمياب خاکي و تراشههاي نيمههادي نگراناند، چراکه اين مواد براي صنايع فناوري آمريکا حياتي محسوب ميشوند.گفتني است درحاليکه رقم 900 ميليارد دلار افت ارزش بازار در ظاهر بزرگ است، اما در مقياس کل بازار سهام آمريکا که بالغ بر 60 هزار ميليارد دلار ارزش دارد، تنها حدود يک درصد کل ارزش بازار را شامل ميشود. با اين حال، افت همزمان در بازار سهام و رمزارزها، نشان از افزايش شديد ريسکگريزي در فضاي سرمايهگذاري جهاني دارد.کارشناسان بينالمللي هشدار دادهاند که تصميم جديد چين در اعمال کنترلهاي صادراتي گسترده، ميتواند همانند بحران سالهاي 2018 تا 2020، زنجيره تأمين جهاني را با اختلال جدي مواجه کند. براساس گزارش مؤسسه بلومبرگ، برخي از مواد معدني کمياب و قطعات الکترونيکي خاص که در محصولات آمريکايي از تلفن همراه تا تسليحات نظامي استفاده ميشوند، ممکن است در معرض محدوديتهاي صادراتي چين قرار گيرند.لازم به ذکر است با افزايش تنشهاي تجاري ميان آمريکا و چين، بازارهاي مالي جهاني وارد فاز جديدي از بيثباتي شدهاند. ريزش شديد بازار رمزارزها، سقوط شاخصهاي بورسي آمريکا و افزايش نگرانيها از بحران زنجيره تأمين، همگي نشانهاي از بازگشت «جنگ تعرفهاي» به محور سياست اقتصادي واشنگتن است. به نظر ميرسد اگر طي روزهاي آينده چين يا آمريکا از مواضع خود عقبنشيني نکنند، موج جديدي از رکود و نوسانات شديد در بازارهاي جهاني اجتنابناپذير خواهد بود.