موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13209
ترامپ و پايان دادن به 8 جنگ؛واقعيت يا فريب؟

رئيس‌جمهور پرحاشيه، خودخواه ومتکبر آمريکا، در دور دوم رياست‌جمهوري خود، بار ديگر با ادعاهايي پرطمطراق مدعي شده که به 8 جنگ يا مناقشه مهم جهاني پايان داده و جان ميليون‌ها نفر را نجات داده است.در دنياي سياست، تمايل به ساختن روايتي مطلوب از خود، بخشي جدايي‌ناپذير از رفتار رهبران سياسي است. دونالد ترامپ رئيس‌جمهور پرحاشيه آمريکا، در دور دوم رياست‌جمهوري خود، بار ديگر با ادعاهايي پرطمطراق، فضاي رسانه‌اي را به تسخير خود درآورده است. او در سخنراني‌ها و مصاحبه‌هاي اخير خود بارها مدعي شده که به 8 جنگ يا مناقشه مهم جهاني پايان داده و با اتکا به قدرت ديپلماسي و ابزارهاي اقتصادي، جان ميليون‌ها نفر را نجات داده است.اين ادعاها اگر صحت داشتند، شايسته بررسي، تحسين و حتي درخور جايزه نوبل صلح بودند؛ اما آيا واقعيت‌هاي ميداني روايت ترامپ را تأييد مي‌کنند؟ مقاله خبرگزاري مهر، به بررسي موردي ادعاهاي ترامپ و سنجش آن‌ها با داده‌هاي عيني و گزارش‌هاي مستقل مي‌پردازد.ترامپ و ساختار ادعاترامپ از مدت‌ها پيش در پي تثبيت تصويري از خود به عنوان «رئيس‌جمهور صلح» بوده است. در مجمع عمومي سازمان ملل متحد در سپتامبر 2025 (شهريور 1404ش) او مدعي شد که «هفت جنگ پايان‌ناپذير» را خاتمه داده و سپس با اشاره به توافق آتش‌بس غزه، اين عدد را به هشت رساند؛ ادعايي که در ديدار با اعضاي کنست اسرائيل نيز تکرار شد. او در ادامه با غرور از رويکرد «فشار تعرفه‌اي» و «ميانجي‌گري قاطع» سخن گفت و حتي سازمان ملل را به «بي‌عملي» متهم کرد. اما فکت‌چک‌هاي انجام شده توسط منابع معتبري چون آسوشيتدپرس، سي‌ان‌ان و اکونوميست نشان مي‌دهد که ادعاهاي ترامپ در بسياري موارد يا اغراق‌آميز، يا فاقد مبناي ميداني‌اند و در برخي موارد اصولاً جنگي وجود نداشته که بتوان آن را «پايان يافته» تلقي کرد.بررسي موردي هشت ادعاي ترامپ1- تايلند و کامبوج: درگيري مرزي کوتاه‌مدت ميان تايلند و کامبوج در ژوئيه 2025 (1404ش)، با انفجار مين‌ها و کشته‌شدن ده‌ها نفر همراه بود. ترامپ تهديد کرد که مذاکرات تجاري با دو کشور را متوقف مي‌کند و در نتيجه آتش‌بس بي‌قيدوشرطي به امضا رسيد. اگرچه اين اقدام مؤثر به نظر مي‌رسد، اما اختلافات ديرينه مرزي همچنان پابرجاست و موارد نقض آتش‌بس به سرعت آغاز شد. کارشناسان نقش ترامپ در توقف موقت تنش را مؤثر اما محدود دانسته‌اند. بنابراين، ادعاي «پايان جنگ» به دور از واقعيت است.2-کوزوو و صربستان: ترامپ مدعي شده که درگيري بين کوزوو و صربستان را حل کرده است. اما ناظران سياسي تأکيد مي‌کنند که اساساً در سال 2025 (1404ش) هيچ جنگي ميان اين دو طرف در جريان نبوده است. ادعاي او بيشتر به توافق اقتصادي 2020 (99ش) در دوران رياست‌جمهوري نخستش بازمي‌گردد، توافقي که نه اجرايي شد و نه به صلح پايدار انجاميد. در واقع نقش ترامپ در «حل يک جنگ خيالي» مثال روشني از سياست تبليغاتي اوست.3- رواندا و جمهوري دموکراتيک کنگو: درگيري‌هاي شرق کنگو با حمايت رواندا از شورشيان دهه‌هاست منطقه را درگير کرده است. ترامپ در ژوئن 2025 (1404ش) ديپلمات‌هاي دو کشور را به کاخ سفيد دعوت کرد و توافقي به نام «صلح واشنگتن» به امضا رسيد. اما اين توافق بدون حضور مستقيم بازيگر اصلي يعني نماينده شورشيان منعقد شد و هيچ تغييري در ميدان نبرد ايجاد نکرد. گزارش‌ها از ادامه خشونت‌ها و نقض گسترده حقوق بشر در منطقه حکايت دارد. در نتيجه ادعاي پايان جنگ، مبناي عيني ندارد و بيشتر جنبه نمايش دارد.4- هند و پاکستان: درگيري مه 2025 (ارديبهشت 1404ش) در کشمير، پس از کشته‌شدن گردشگران هندي آغاز شد. ترامپ بلافاصله اعلام کرد که با تهديد تعرفه‌هاي سنگين، طرفين را وادار به آتش‌بس کرده است. درحالي که پاکستان اين روايت را تأييد کرد، هند با صراحت هرگونه دخالت خارجي را انکار کرد و اعلام نمود که آتش‌بس نتيجه مذاکرات مستقيم نظامي بوده است. در غياب توافق رسمي و با ادامه تنش‌هاي مرزي، ادعاي ترامپ بار ديگر رنگ تبليغات به خود مي‌گيرد.5-جنگ 12 روزه: درگيري 12 روزه ژوئن 2025 (خرداد 1404ش)، با بمباران تأسيسات هسته‌اي ايران توسط اسرائيل آغاز شد و آمريکا نيز به‌طور مستقيم وارد جنگ شد. ترامپ با افتخار اعلام کرد که با اعزام بمب‌افکن‌هاي آمريکايي، ايران را به آتش‌بس وادار کرده است. اما پرسش اصلي اينجاست: چگونه مي‌توان به جنگي پايان داد که خود بخشي از آن بوده‌ايد؟ با وجود توقف موقت عمليات، هيچ توافق نظارتي، سازوکار حل بحران يا کاهش پايدار تنش حاصل نشده است. ترامپ در بهترين حالت، به جنگي پايان داد که خود دامن زده بود و رژيم صهيونيستي براي در امان ماندن از ضربات موشکي ايران درخواست آن را کرده بود.6- مصر و اتيوپي: اختلاف بر سر سد النهضه ميان مصر و اتيوپي يک تنش جدي ديپلماتيک است، اما تاکنون هيچ جنگي ميان دو کشور در نگرفته است. ترامپ مدعي شد که مانع از بروز جنگ بر سر آب شده، اما شواهد نشان مي‌دهد که اساساً تهديدي جدي براي جنگ نظامي وجود نداشته و مذاکرات از مدت‌ها پيش متوقف شده بود. بنابراين، ادعاي حل يک مناقشه نظامي، نه‌تنها اغراق‌آميز بلکه اساساً نادرست است.7- ارمنستان و آذربايجان: پس از دهه‌ها مناقشه بر سر ناگورنو- قره‌باغ، ترامپ در اوت 2025 (1404ش) ميزبان نخست‌وزير ارمنستان و رئيس‌جمهور آذربايجان بود و توافقي براي عادي‌سازي روابط ميان دو کشور امضا شد. اگرچه اين اقدام گامي مهم محسوب مي‌شود، اما مسائل اساسي مانند مرزها، حقوق اقليت‌ها و تضمين‌هاي امنيتي همچنان حل‌نشده باقي مانده‌اند. تحليلگران اين توافق را «آغاز مسير صلح» مي‌دانند، نه پايان جنگ.8- اسرائيل و حماس: بحران غزه از اکتبر 2023 (مهر 1402ش) وارد مرحله‌اي خونبار شد. در اکتبر 2025 (مهر 1404ش)، ترامپ از طريق طرح 20 ماده‌اي، آتش‌بسي در غزه برقرار کرد که شامل تبادل اسرا، ارسال کمک‌هاي بشردوستانه و عقب‌نشيني نسبي اسرائيل بود. گرچه اين گام مثبت تلقي مي‌شود، اما بدون حل مسائل کليدي، صلح پايداري در کار نخواهد بود. ازسوي ديگر، حملات پراکنده و تهديدات رژيم صهيونيستي پس از آتش‌بس ادامه يافته‌اند. همچنين آمريکا در اينجا نيز خود بخشي از جنگ بوده است.نتيجه‌ادعاي دونالد ترامپ مبني بر پايان دادن به 8 جنگ در مقياس واقعيات ميداني و گزارش‌هاي مستقل، بيشتر يک عمليات رسانه‌اي و تبليغاتي است تا يک واقعيت تاريخي. در موارد متعددي اساساً جنگي وجود نداشته (مانند مصر– اتيوپي يا صربستان– کوزوو) و در برخي ديگر، آتش‌بس‌هاي شکننده، بدون توافقات نهايي يا حل ريشه‌اي مسائل برقرار شده‌اند. ترامپ در تلاش است با بزرگ‌نمايي نقش خود در سياست خارجي و صلح‌سازي، چهره‌اي موفق و صلح‌طلب از خود به نمايش بگذارد؛ درحالي که اين ادعاها بيشتر جنبه تبليغاتي دارند تا واقعي. بنابراين ادعاي پايان دادن به 8 جنگ در 8 ماه نه‌تنها اغراق‌آميز، بلکه گمراه‌کننده است.