موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13224
شمارش معکوس توقف برداشت از دو سد تامين‌کننده آب تهراندو سد لار و اميرکبير بالاي 90 درصد خالي شده‌اند

شمارش معکوس توقف برداشت از دو سد تامين‌کننده آب تهراندو سد لار و اميرکبير بالاي 90 درصد خالي شده‌انددو سد لار و اميرکبير به عنوان منابع مهم تامين آب کلانشهر تهران تقريبا به حجم مرده نزديک شده‌اند. اگر بارش‌هاي مؤثر پاييزي در همين ماه جاري در بالادست و حوضه آبريز سد کرج آغاز نشود، روزهاي آخر امکان برداشت آب از اين سد مهم را سپري خواهيم کرد. به گزارش خبرگزاري تسنيم، سد اميرکبير (سد کرج) به‌‌عنوان نخستين سد چندمنظوره ايران در سال 1340 به بهره‌برداري رسيد. از نظر ميزان کم‌آبي، براي سد کرج که يکي از 5 سد اصلي تأمين آب شرب استان تهران است، شرايطي پيش آمده که در طول 63 سال عمر بهره‌برداري از اين سد، بي‌سابقه بوده است.اين سد با سطح حوزه آبريزي به‌مساحت 764 کيلومترمربع و با متوسط جريان آب سالانه به‌ميزان 472 ميليون مترمکعب در استان تهران و در فاصله 63 کيلومتري شمال‌غربي تهران و در کيلومتر 23 جاده کرج - چالوس، در شمال شهرستان کرج قرار دارد.طبق آخرين گزارش رسمي شرکت مديريت منابع آب ايران، با ورودي آب از رودخانه‌هاي بالادست و برداشت آب براي مصارف زيست‌محيطي، شرب و کشاورزي، از مجموع حجم 205 ميليون مترمکعبي مخزن اين سد، تنها 14 ميليون مترمکعب آب پشت اين سد ذخيره شده است، به‌عبارتي در زمان حاضر حدود 7 درصد ظرفيت سد کرج پُر و حدود 93 درصد ظرفيت مخزن اين سد خالي است. اين درحالي است که در زمان مشابه سال قبل، مخزن سد کرج 85 ميليون مترمکعب آب و پرشدگي بيش از 41 درصد داشت.در ابتداي پاييز امسال، با رسيدن حجم ذخاير آبي سد کرج به 28 ميليون مترمکعب، نيروگاه اين سد ديگر امکان توليد برق نداشته و از مدار خارج شده و همچنان امکان توليد برق از منابع آبي سد کرج وجود ندارد. درواقع نه‌تنها امکان توليد برق از خروجي آب از سد کرج، به‌دليل پايين‌تر بودن سطح آب از تونل ورودي اب به نيروگاه سد وجود ندارد، بلکه اگر بارش‌هاي مؤثر پاييزي در همين ماه جاري در بالادست و حوضه آبريز سد کرج آغاز نشود، روزهاي آخر امکان برداشت آب از اين سد مهم را سپري خواهيم کرد.از آنجايي که حجم فعلي آب در سد کرج حدود 25 ميليون مترمکعب و حجم مرده آن 10 ميليون مترمکعب برآورد شده، هنوز اين سد به حجم مرده نرسيده، اما تنها حدود 4 ميليون مترمکعب فاصله با رسيدن به حکم مرده دارد و وقتي به ذخيره 10 ميليون مترمکعبي آب برسيم، امکان برداشت بيشتر آب براي رعايت مسائل ايمني سازه وجود ندارد.داود نجفيان، مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي البرز گفت: گرماي بالاتر از نرمال، تبخير منابع آبي را تشديد کرده و درحال حاضر بيش از نود درصد سد کرج خالي است. وي افزود: اميدوار هستيم پيش‌بيني‌هاي هواشناسي مبني بر شروع بارندگي‌ها از آبان‌ماه محقق شود و نزولات جوي را در فصول بارش و بهار سال آينده شاهد باشيم.مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي البرز گفت: کاهش آب‌هاي سطحي منجر به افزايش فشار بر منابع آب زيرزميني مي‌شود. چهار محدوده در استان البرز از نظر منابع آب زيرزميني در وضعيت بحراني قرار دارند. در قالب کارگروه سازگاري با کم‌آبي و براي مقابله با اين وضعيت، به‌طور مداوم جلساتي برگزار مي‌شود تا بارگذاري بر منابع آب زيرزميني کاهش يابد.او ادامه داد: ديگر زمان مماشات با چاه‌هاي غيرمجاز به سر آمده و بايد براي حفظ منابع آب شرب و تأمين نياز صنايع، جلوي برداشت غيرمجاز آب گرفته شود تا بتوانيم شرايط مناسبي را براي تأمين آب شرب جمعيت استان و صنايع فراهم کنيم. به گفته مديرعامل شرکت آب منطقه‌اي البرز امسال يکي از سخت‌ترين سال‌هاي آبي دهه‌هاي اخير است و لازم است همه دستگاه‌ها و شهروندان با همدلي، مديريت مصرف را جدي بگيرند تا تنش‌هاي آبي در استان به حداقل برسد.نجفيان افزود: ايران تنها يک‌سوم ميانگين جهاني از نظر منابع آبي ظرفيت دارد، درحالي که مصرف آب شرب در کشور نزديک به دو برابر متوسط جهاني است. اگر فقط 20 درصد صرفه‌جويي انجام شود، مي‌توان از بروز تنش‌هاي آبي جلوگيري کرد.ازسوي ديگر درحال حاضر فقط 14 ميليون مترمکعب آب در مخزن 960 ميليون مترمکعبي سد لار ذخيره شده است؛ به عبارتي کمتر از 1.5 درصد از ظرفيت مخزن اين سد، آب پشت آن ذخيره شده و حدود 99 درصد اين مخزن بزرگ خالي است.ذخاير آبي اين سد که يکي از 5 سد اصلي تأمين آب شرب استان تهران است، وضعيت نامطلوبي دارد. از طرفي بارشهاي سالانه کفاف پر شدن مخزن 960 ميليون مترمکعبي اين سد را نمي‌دهد و ازسوي ديگر فرار آب از کف و ديواره مخزن اين سددر طول سال ادامه دارد. اگرچه سد لار اکنون در آستانه خشکي کامل است و آبي حتي براي فرار از آن وجود ندارد، اما اين سد رکورددار فرار آب در جهان شناخته مي‌شود و علاوه بر مسئله خشکسالي و کم‌بارشي متأثر از آن، اندک آب ذخيره شده در سد لار نيز با مشکل فرار آب، مخصوصا در بين ماه‌هاي فروردين تا مرداد مواجه است.