کميسيون مشترک بررسي لايحه ساختار، وظايف و اختيارات سازمان ملي مهاجرت در مجلس، با تشکيل سازمان ملي مهاجرت به منظور ساماندهي امور مهاجرين و اتباع خارجي موافقت کرد. اعضاي کميسيون مشترک با ماده 1 و 2 لايحه مذکور موافقت کردند.در ماده يک اين لايحه که به موضوع تعاريف اختصاص دارد، اصطلاحات زير در معاني مشروح مربوط به کار مي‌روند:1- سازمان: سازمان ملي مهاجرت که در اين قانون به اختصار سازمان ناميده ميشود.2- شورا: شوراي سياست‌گذاري و هماهنگي امور مهاجرين و اتباع خارجي موضوع ماده 5 اين قانون. 3- اتباع خارجي: افراد فاقد تابعيت جمهوري اسلامي ايران که به قلمرو کشور ايران وارد شده و مشمول يکي از عناوين موضوع بندهاي 4 تا 8 اين ماده مي‌باشند. 4- مهاجر قانوني: تبعه خارجي که درخواست ورود و يا اقامت وي در کشور ايران، در چهارچوب قوانين و مقررات مربوط، مورد پذيرش دولت جمهوري اسلامي ايران قرار گرفته است. 5- مهاجر غيرقانوني: تبعه خارجي و افراد فاقد تابعيت که بصورت غير قانوني، وارد قلمرو کشور ايران شده يا با وجود ورود قانوني، کشور ايران را در مهلت مقرر ترک نکرده است.6- پناهجو: تبعه خارجي که با ارائه ادله (مستندا به تعاريف موصوف در ماده يک کنوانسيون مربوط به وضع پناهندگان مصوب 1951و اصل 155 قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران)، از جمهوري اسلامي ايران درخواست پناهندگي داشته و اين درخواست، درحال رسيدگي باشد. 7- پناهنده: پناهجويي که درخواست پناهندگي‌اش مورد پذيرش دولت جمهوري اسلامي ايران قرار گرفته است. 8- آواره: تبعه خارجي که به دلايل اضطرار از جمله بلاياي طبيعي، وقوع جنگ داخلي يا بين‌المللي، کشور متبوع يا محل سکونت خود را ترک کرده يا وادار به ترک آن شده و به قلمرو کشور ايران وارد شده است. 9- اردوگاه مراقبتي: محلي براي نگهداري موقت پناهجويان (بدون رواديد) و آوارگان (تا زمان رسيدگي به درخواست پناهندگي) و مهاجرين غيرقانوني (تا زمان تعيين تکليف يا ترک کشور) است. 10- مهمانشهر: منطقه‌اي که به تشخيص سازمان براي اسکان مهاجرين و اتباع خارجي مجاز، ايجاد يا تعيين ميشود. 11- اقامت: اجازه مخصوص که توسط مراجع قانوني مسئول جمهوري اسلامي ايران به تبعه خارجي اعطا ميشود تا بصورت قانوني در کشور سکونت داشته باشند. 12- کارت اقامت: سند شناسايي براي تبعه خارجي که داراي اقامت جمهوري اسلامي ايران صادر ميشود. 13- شماره شناسايي اتباع خارجي: شماره‌اي منحصر بفرد با شناسه معين است که تمامي درخواست‌ها و خدمات براي اتباع خارجي (به استثناي شرايط اضطراري مانند ضرورت معالجه در موارد خطر جاني) منوط به دريافت اين شماره است که توسط سازمان ملي مهاجرت اختصاص داده ميشود. 14- پايگاه جامع اطلاعاتي سامانه‌اي است يکپارچه براي جمع‌آوري و ارائه تمامي اطلاعات از قبيل هويتي و زيست سنجي (بيومتريک) و اقتصادي اتباع خارجي که در سازمان تشکيل ميشود و کليه خدمات آن از طريق پنجره ملي خدمات دولت هوشمند در اختيار دستگاه‌هاي خدمت رسان قرار مي‌گيرد. 15- پايگاه املاک و اسکان: سامانه پايه موضوع رديف 25 ماده 10 قانون مديريت داده‌ها و اطلاعات ملي مصوب30 شهريورماه 1401 با اصلاحات و الحاقات بعدي است. 16- پايگاه مشاغل اتباع خارجي: سامانه‌اي که براي اعلام نياز به نيروي کار اتباع خارجي توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي و رعايت قانون مديريت داده‌ها و اطلاعات ملي (مصوب10 آبان ماه 1401 با اصلاحات و الحاقات بعدي) که به اختصار در اين قانون سامانه مشاغل ناميده ميشود، از طريق پنجره واحد خدمات دولت در دسترس عمومي قرار مي‌گيرد. 17- کميسيون ساماندهي اتباع خارجي: کميسيون ساماندهي اتباع خارجي که در اين قانون به اختصار کميسيون ساماندهي ناميده ميشود، در سازمان با رياست رئيس سازمان و با عضويت نمايندگان وزارتخانه‌هاي اطلاعات، تعاون، کار و رفاه اجتماعي، امور خارجه و فرمانده انتظامي جمهوري اسلامي ايران، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، قوه قضائيه با ابلاغ قضايي در راستاي وظايف محوله در اين قانون ايجاد ميشود و متناظر آن در استان‌ها با رياست استاندار و نمايندگان دستگاه‌هاي ياد شده در اين بند ايجاد ميشود. 18- اطلس اشتغال اتباع خارجي: پايگاه و تعداد نيازمندي‌هاي اشتغال کشور به اتباع خارجي به تفکيک استان‌ها براساس اعلام کارفرمايان که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي تهيه و اعلام مي‌گردد که در اين قانون به اختصار اطلس اشتغال ناميده ميشود. 19- ايستگاه خروجي: محلي که به عنوان آخرين مکان براي خروج يا اخراج مهاجرين و اتباع خارجي استفاده مي‌گردد.همچنين در ماده 2 اين لايحه که مورد موافقت اعضاء قرار گرفت، آمده است: به منظور ساماندهي امور مهاجرين و اتباع خارجي، هماهنگي و هم‌افزايي ميان دستگاه‌هاي ذي‌ربط، راهبري، برنامه‌ريزي و تعامل مؤثر با نهادها و سازمان‌هاي ذي‌ربط، «سازمان ملي مهاجرت» با شخصيت حقوقي مستقل به عنوان يک موسسه دولتي و وابسته به وزارت کشور تشکيل ميشود. تبصره 1- سازمان از نظر تشکيلاتي در سطح ملي، سازماندهي شده و متناظرين استاني آن به صورت مستقل زيرنظر سازمان انجام وظيفه مي‌نمايند. تبصره 2- رئيس سازمان به‌عنوان معاون وزير کشور و با حکم ايشان، منصوب و در چارچوب قوانين و مقررات، اداره سازمان را بر عهده دارد. تبصره 3- منابع مالي سازمان مشتمل بر اعتبارات دولتي پيش‌بيني‌شده در قوانين بودجه سنواتي، هدايا و کمک‌هاي اشخاص حقيقي و حقوقي، اعم از داخلي و بين‌المللي، با رعايت قوانين و مقررات مربوط و همچنين وجوه حاصل از ارائه خدمات به مهاجرين و اتباع خارجي توسط سازمان مي‌باشد. تبصره 4- آيين نامه ساختار اداري سازمان توسط وزارت کشور حداکثر ظرف سه ماه پس از لازم الاجرا شدن اين قانون با همکاري سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداري و استخدامي تهيه و به تصويب هيات وزيران مي‌رسد.
