موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13207
حضرت آيت‌الله جوادي آملي:تصميم‌گيري‌هاي شتاب زده به نتيجه نمي‌رسد و پشيماني به همراه دارد

حضرت آيت‌الله جوادي آملي از مراجع تقليد با اشاره به روايتي از اميرالمؤمنين(ع) درباره ضرورت دورانديشي گفت: تصميم‌گيري‌هاي علني و شتاب‌زده نه تنها به نتيجه نمي‌رسد، بلکه مايه زيان و پشيماني خواهد شد.حضرت آيت‌الله جوادي آملي در جلسه هفتگي درس اخلاق خود، که صبح ديروز در مسجد اعظم قم با حضور اقشار مختلف مردم برگزار شد، در ادامه شرح کلمات قصار نهج‌البلاغه، با اشاره به کلام نوراني 181 اميرالمؤمنين عليه‌السلام اظهارداشت: حضرت در اين حکمت مي‌فرمايد: «ثَمَرَةُ التَّفْرِيطِ النَّدَامَةُ، وَثَمَرَةُ الْحَزْمِ السَّلَامَةُ»، ثمره تفريط و کوتاهي ندامت است و ثمره حزم و دور انديشي، سلامت! انسان نبايد کاري را بدون انديشه، تدبير و دور انديشي انجام دهد، چرا که رفتار فردي او با جامعه مرتبط است و هر تصميم شخصي در نظام اجتماعي تأثيرگذار خواهد بود.ايشان با تبيين جايگاه عقل نظري و عقل عملي، تأکيد کرد: عقل نظري مسئول انديشه‌ورزي و تشخيص حق از باطل است، درحالي که عقل عملي عهده‌دار تصميم‌گيري و اراده است؛ و اين دو دستگاه از هم جدا هستند و تنها روح قوي و نفس انساني و ايمان الهي است که اين قوا را هماهنگ مي‌کند تا مسير زندگي انسان درست پيش برود.اين مرجع تقليد افزود: جهاد دروني آن است که انسان، قوا و نيروهاي دروني خود را بشناسد، وظيفه هر يک را بفهمد و آن‌ها را هماهنگ سازد تا تصميمي درست و عمل صالح از او صادر گردد.حضرت آيت‌الله جوادي آملي اظهار داشت: کارهايي که در حوزه و دانشگاه انجام مي‌شود، در حوزه عقل نظري است و هدف آن جهل‌زدايي در برابر علم است؛ اما کار مربيان اخلاق و مصلحان اجتماعي، در قلمرو عقل عملي قرار دارد و به «جهالت‌زدايي» مي‌پردازند.ايشان تأکيد کرد: جهالت، در تصميم‌گيري‌ها و رفتارهاي عملي انسان بروز مي‌کند، مانند اداره جامعه و شئون زندگي؛ درحالي‌که جهل، مربوط به ندانستن علمي است.اين مرجع تقليد با اشاره به روايت نوراني «رُبَّ عَالِمٍ قَدْ قَتَلَهُ جَهْلُهُ، وَ عِلْمُهُ مَعَهُ لَا يَنْفَعُهُ»، افزود: بسياري از افراد از نظر علمي باسوادند، اما در عمل گرفتار جهالت‌اند و در تصميم‌سازي‌هاي خود عاقلانه رفتار نمي‌کنند. از اين‌رو انسان بايد چنان زندگي کند که کارگاه تصميم‌سازي دروني‌اش براساس عقل و تقوا عمل کند و تصميم‌گيرنده فقط از آن تبعيت نمايد؛ علم به تنهايي کافي نيست؛ بسياري از دانايان در اثر نداشتن عقل عملي و تصميم‌گيري صحيح، گرفتار جهالت در رفتار مي‌شوند.ايشان خاطرنشان کرد: ثمره‌ علم زماني حاصل مي‌شود که با عقل عملي پيوند يابد و انديشه‌ورزي به تصميم‌سازي و سپس تصميم‌گيري منتهي گردد.حضرت آيت‌الله جوادي آملي تصريح کردند: اميرالمؤمنين عليه‌السلام در حکمت 48 نهج‌البلاغه فرمودند: «الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ، وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْي، وَ الرَّأْي بِتَحْصِينِ الْأَسْرَارِ»، حزم يا همان دورانديشي و تدبير، امري ساده و بديهي نيست؛ بلکه نيازمند انديشه سازي و فرآيند تصميم‌سازي حساب شده است. پيروزي در امور فردي و اجتماعي، زماني محقق مي‌شود که تصميم‌ها بر پايه انديشه‌سازي حساب‌شده، جمع‌آوري و تحليل آراء باشد و انديشه صحيح نيز به رازداري و حفظ اسرار است.ايشان افزود: تا آراء و ديدگاه‌هاي مختلف با دقت بررسي و جمع‌بندي نشود، و تا اسرار و اطلاعات مهم در محدوده اهلش محفوظ نماند، تصميم‌گيري‌هاي علني و شتاب‌زده نه تنها به نتيجه نمي‌رسد، بلکه مايه زيان و پشيماني خواهد شد.حضرت آيت‌الله جوادي آملي در پايان يادآور شد: کسي که اهل تفريط باشد و بدون تدبير اقدام کند جز پشيماني بهره‌اي نخواهد برد، و آن‌که اهل حزم، دورانديشي و انديشه باشد، از سلامت و پيروزي برخوردار خواهد شد.