موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13165
کتاب «مکتب تشيع به روايت علامه جوادي آملي»؛ در يک نگاه

جمعي از اعضاي شوراي علمي، دست‌اندرکاران و محققان کتاب «مکتب تشيع به روايت علامه جوادي آملي» روز چهارشنبه 29 مردادماه این مرجع تقلید ديدار و گفتگو کردند. در ابتداي اين ديدار رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، معاون این سازمان و برخي از اعضاي هيئت علمي و دست‌اندرکاران طرح «مکتب تشيع»، گزارشي از روند تدوين اين اثر ارائه کردند. در اين گزارش بيان شد که اين کتاب به پيشنهاد و درخواست سال 1401 آغاز گرديد و پس از يک دوره کار فشرده و چند مرحله بازنگري علمي با دقت و وسواس فراوان به پايان رسيد.

همچنين در اين گزارش تأکيد شد که کتاب «مکتب تشيع» مي‌تواند خلأيي جدي را در حوزه معرفي علمي و آکادميک تشيع در سطح بين‌الملل پر کند؛ زيرا پس از کتاب «شيعه در اسلام» علامه طباطبايي(ره)، کتابي در تراز جهاني براي معرفي مکتب اهل‌بيت(ع) ارائه نشده است. اين اثر با رويکردي نو و علمي تدوين شده تا بتواند در دانشگاه‌ها، مراکز اسلام‌پژوهي و گفت‌وگوهاي بين‌المللي مرجع قرار گيرد. همچنين اعلام شد که ترجمه اين کتاب به زبان‌هاي مختلف در دستور کار قرار دارد و قرار است در مراکز علمي جهان عرضه شود. در پايان اين گزارش تأکيد شد که اين کتاب آغاز يک مسير است و در آينده با نقد و پرسش‌هاي جديد مي‌تواند کامل‌تر شود.

حضرت آيت‌الله جوادي آملي در اين ديدار با تأکید بر اینکه کتابي مي‌تواند جهاني باشد که جهاني تنظيم و تدوين شود، گفتند: توانمندي‌هاي حوزه علميه فراوان است، اگر حوزه بخواهد مي‌تواند دستاوردهاي علمي بزرگي را رقم بزند، مثلا همين کتاب تفسير تسنيم، محصول تلاش‌هاي حوزه است، بدون ترديد اين کار، کار حوزه است و کار شخص نيست، اين کار به برکت انقلاب و خون پاک شهداء است، بنده يک نفر در برابر اين گروه با عظمت هستم، وقتي اين درس شروع شد، با استقبال حوزه و فضلا مواجه شد و 4 نسل طول کشيد و نقد و رفع شبهه 4 نسل پاسخ داده شد و لذا اگر برخي مباحث تکرار شده است چون مربوط به چهار نسل است.

ايشان بر اهميت نقش حوزه علميه در رشد علمي و معرفتي جامعه تأکيد کردند و افزودند: کتاب‌هايي مانند «مکتب تشيع» بايد به گونه‌اي تدوين شوند که براي نسل‌هاي مختلف و حتي جهانيان قابل استفاده و راهگشا باشد.

اين مرجع تقليد با تشريح جايگاه شيعه در اسلام اظهار داشتند: شيعه در حقيقت يک فرقه از اسلام نيست، بلکه مسلمان واقعي و اسلام‌شناس حقيقي است؛ زيرا از مبدأ تا معاد و از معاد تا مبدأ سخن علمي براي گفتن دارد. شيعه از وجوب و يقينيات الهي سخن مي‌گويد و مهم‌ترين مسئله کلامي آن، ضرورت نصب الهي است؛ يقينا خدا بايد نصب بکند يک و اين وجوب عن‌الله است نه علي‌الله، و همچنين خداوند نخواست صرفاً انسان را خلق کند، بلکه خليفة‌الله را آفريد و به فرشتگان فرمود بر خليفة‌الله سجده کنند. تبيين اين مباحث کلامي، مسير فهم صحيح دين را براي انسان‌ها روشن مي‌سازد.

ايشان تأکيد کردند: اسلام واقعي همان است که شيعه بيان مي‌کند و شناخت درست دين بدون توجه به امامت و آموزه‌هاي اهل‌بيت امکان‌پذير نيست. شيعه با اتکا به آموزه‌هاي اهل‌بيت، از تفسير و معقولات آنان بهره مي‌برد و همواره سعي دارد تا معارف قرآني و ديني را زنده نگه دارد.

ايشان افزودند: فهم درست دين و معارف اهل‌بيت، شناخت دقيق خدا و ايمان به عصمت ائمه، نقش مهمي در هدايت انسان دارد و شيعه در حفظ و تبيين اين آموزه‌ها نقشي محوري دارد.

حضرت آيت‌الله جوادي آملي با اشاره به آثار بزرگان حوزه، بر اهميت مطالعه دقيق آثار علمي و کلامي تأکيد کردند و گفتند: بررسي دقيق و علمي اين آثار، زمينه رشد و آگاهي ديني و فرهنگي جامعه را فراهم مي‌آورد؛ نقد و اشکال علمي نه تنها مانع پيشرفت نيست، بلکه باعث رشد و باروري علمي مي‌شود و هر نسل بايد با طرح و روش جديد به بازخواني و توسعه اين آثار بپردازد.

ايشان همچنين يادآور شدند فهميدن و باسواد شدن جرم نيست بلکه اين اولين وظيفه شرعي هر انساني است که معارف ديني را مطالعه و درک کند.

ايشان بر اهميت مطالعه و پرسشگري علمي در حوزه‌هاي ديني تأکيد کردند و گفتند: شيعه همواره تلاش کرده است تا اسلام را به‌صورت علمي، کلامي و عملي معرفي کند و مسير رشد معنوي و فکري انسان‌ها را هموار سازد.

حضرت آيت‌الله جوادي آملي در پايان، تلاش پژوهشگران کتاب «مکتب تشيع» را ستودند و ابراز اميدواري کردند که اين اثر بتواند منبعي معتبر براي نسل‌هاي آينده و الگويي براي فهم عميق اسلام و شيعه باشد.