رئيس فدراسيون صنعت آب ايران:انتقال آب براي صنايع اصفهان بدون اصلاح مصرف مشکل کم آبي را حل نميکندطرح
رئيس فدراسيون صنعت آب ايران:انتقال آب براي صنايع اصفهان بدون اصلاح مصرف مشکل کم آبي را حل نميکندطرح انتقال آب از سواحل جنوبي کشور به فلات مرکزي در آذر 1404 و در اوج بحران کمآبي کشور وارد مرحله اجرايي شد. اين پروژه با هدف تأمين آب صنايع استانهاي مرکزي از جمله اصفهان معرفي ميشود، اما رئيس فدراسيون صنعت آب ايران معتقد است که ناترازي 900 ميليون مترمکعبي منابع آبي اصفهان تنها با کاهش مصرف و اصلاح الگوي کشاورزي قابل جبران است و انتقال آب صرفا براي صنايع با حاشيه سود بالا توجيه اقتصادي دارد.به گزارش ايسنا، در دهههاي اخير به ويژه از دهه 1960 ميلادي تا امروز، موضوع تشديد تغييرات اقليمي، رشد جمعيت و افزايش تقاضا براي آب، بسياري از کشورهاي خشک و نيمهخشک جهان را به سمت استفاده از آب دريا سوق داده و نمک زدايي و انتقال آب از دريا به مناطق کمآب، بهعنوان يکي از گزينههاي تامين آب، در کشورهايي مانند عربستان سعودي، امارات متحده عربي، اسرائيل، استراليا و اسپانيا اجرا شده است.اين روزها، عربستان سعودي بزرگترين توليدکننده آب شيرينشده در جهان به شمار ميرود. اين کشور با اتکا به درآمدهاي نفتي خود، توانسته دهها واحد آبشيرينکن در سواحل خليج فارس و درياي سرخ ايجاد و آب توليدي را براي مصرف شهري و بعضا صنعتي به مناطق مرکزي شبه جزيره، منتقل کند.با اين حال، هزينه بسيار بالاي نمک زدايي، مصرف سنگين انرژي و پيامدهاي زيستمحيطي ناشي از دفع پسابهاي شور، از چالشهاي جدي اين روش محسوب ميشوند و تجربه اين کشورها نشان ميدهد اين راهکار، بيش از آنکه يک درمان قطعي باشد، راهحلي مکمل و پرهزينه است به طوريکه کشورهايي که تا امروز در اين حوزه گام برداشتهاند، علاوه بر سرمايهگذاري گسترده در شيرينسازي و نمک زدايي آب دريا، همزمان سياستهاي بسيار سختگيرانهاي در مديريت مصرف، بازچرخاني آب و روي آوردن به کشت برون مرزي در حوزه کشاورزي را اعمال ميکنند.اخيرا نيز، اخبار زيادي در زمينه انتقال آب خليج فارس و درياي عمان به استان اصفهان و برخي ديگر از مناطق اطراف آن با هدف تامين آب صنايع منتشر شده و اگرچه اين موضوع بدون شک، مزيتهاي بالايي براي اين مناطق داشته باشد، اما هزينه و صرفه آن در بلند مدت بايد مورد ارزيابي قرار بگيرد و شايد همين هزينه بالا، به عاملي بدل شود تا مصرف کنندگان آب (چه صنايع و چه کشاورزي) ارزش و بهاي بالاي اين مايع ارزشمند را بدانند و در نحوه مصرف و مديريت مصرف آن بازنگري شود.در اين رابطه، رضا حاجي کريم، رئيس فدراسيون صنعت آب ايران با اشاره به موضوع انتقال آب از خليج فارس به استان اصفهان براي مصرف صنايع و مطالب مطرح شده درباره کاهش وابستگي صنايع به منابع آب محلي در نتيجه اين انتقال آب گفت: مسئله انتقال آب به منظور تامين نياز صنايع، داراي دو بعد اصلي و مهم است که يک بعد آن محيطزيستي و بعد ديگر اقتصادي است. از منظر اقتصادي، هر صنعت موظف است اين موضوع را در قالب مدلهاي هزينه و فايده بررسي کند تا مشخص شود که آيا انتقال آب براي آن صرفه اقتصادي دارد يا در بلند مدت نتيجه عکس به همراه خواهد داشت.وي افزود: در شرايط فعلي، با وجود اجراي خطوط انتقال آب به استانهايي مانند کرمان و يزد، اين موضوع براي همه صنايع توجيهپذير نيست. به عنوان مثال، براي صنايع مس اين اقدام ميتواند اقتصادي باشد چراکه حاشيه سود اين صنعت بالا است، اما براي برخي صنايع فولادي ممکن است فاقد توجيه اقتصادي باشد.رئيس فدراسيون صنعت آب ايران ادامه داد: ازسوي ديگر، در بعد محيطزيستي لازم است هم مبدا و هم مقصد انتقال آب به دقت مورد توجه قرار بگيرند؛ چراکه پيامدهاي محيطزيستي مبدا و الزامات و اقتضائات مقصد در اين ميان از موضوعاتي هستند که در چارچوب مباحث پايداري سرزمين قرار ميگيرند و نميتوان آنها را با هيچ معيار يا محاسبهاي ناديده گرفت و بيتوجهي به اين مسائل در آينده تبعات سنگيني از جمله تشديد مهاجرت به دنبال خواهد داشت.حاج کريم گفت: نکته مهم ديگر، خطر ايجاد اميد واهي در ميان افکار عمومي است. بسياري از مردم تصور ميکنند اجراي پروژههاي انتقال آب ميتواند مشکل کمآبي را به طور کلي حل کند، درحالي که چنين برداشتي کاملا نادرست است. آبي که با هزينههاي بالا يعني حدود دو تا پنج يورو، تامين ميشود، تنها براي مصارف صنعتي با حاشيه سود بالا توجيه اقتصادي دارد و هم براي مصارف خانگي و هم چنين مصارف کشاورزي اصلا مناسب نيست. وي افزود: افزون بر اين، انتقال آب لزوما منجر به کاهش برداشت از منابع آب منطقهاي، بهويژه آبهاي زيرزميني که پيشتر توسط صنايع مورد استفاده قرار ميگرفتند، نخواهد شد و الزاما دسترسي مردم مناطق مقصد را نيز به شکل معناداري بهبود نميبخشد و مسئله اصلي اين نيست که از يک منبع آب کمتري مصرف شود و از منبعي ديگر يا جايگزين استفاده شود. رئيس فدراسيون صنعت آب ايران تأکيد کرد: براي نمونه، استان اصفهان با ناترازي نزديک به 900 ميليون مترمکعبي در منابع آبي روبرو است. اين ناترازي بايد از طريق کاهش مصرف جبران شود، نه با انتقال آب از منابع ديگر که هزينه اقتصادي بالايي نيز به همراه دارند.حاج کريم تصريح کرد: مصرف آب صنايع، در مقايسه با ساير بخشها، بالا نيست. آنچه مصرف بسيار بالايي دارد و فشار اصلي را بر منابع آبي کشور وارد ميکند، بخش کشاورزي است. در استان اصفهان حدود 200 هزار هکتار سطح زير کشت وجود دارد که بايد اين سطح کاهش يابد و در اين زمينه نيز گزينه جايگزين سادهاي وجود ندارد و تا زماني که اين کاهش مصرف رخ ندهد، حتي انتقال آب از خليج فارس نيز مشکل کمآبي اصفهان را حل نخواهد کرد.
