موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13213
گسترش شبکه پرداخت ارزی دیجیتال چینبانک خلق چين (People"s Bank of China) به‌طور ناگهاني اعلام کرد سام

گسترش شبکه پرداخت ارزی دیجیتال چینبانک خلق چين (People"s Bank of China) به‌طور ناگهاني اعلام کرد سامانه تسويه برون‌مرزي «يوان ديجيتال» (Renminbi Digital) به‌طور کامل به 10 کشور آسه‌آن (ASEAN) و 6 کشور خاورميانه متصل شده است.اين تحول بدان معناست که حدود 38 درصد از تجارت جهاني مي‌تواند بدون عبور از سامانه سوئيفت (SWIFT) تحت سلطه دلار آمريکا، به‌صورت مستقيم با يوان ديجيتال انجام شود.مجله The Economist اين رويداد را «نبرد مقدماتي براي نظام برتون وودز 2.0» توصيف کرده است — يعني بازنويسي زيرساخت‌هاي اقتصاد جهاني با فناوري بلاک‌چين.درحالي‌که سامانه سوئيفت هنوز با تأخير 3 تا 5 روزه در پرداخت‌هاي بين‌المللي روبه‌رو است، پل ارزي ديجيتال چين زمان تسويه را به 7 ثانيه کاهش داده است.در نخستين آزمايش بين هنگ‌کنگ و ابوظبي، پرداخت به يک تأمين‌کننده خاورميانه‌اي مستقيماً از طريق دفتر کل توزيع‌شده انجام شد و کارمزدها 98 درصد کاهش يافت.اين «پرداخت لحظه‌اي» باعث شده سامانه سنتي دلاري، کند و پرهزينه به نظر برسد.فناوري بلاک‌چين يوان ديجيتال نيز باعث نگراني غرب شده است، چون قابليت رهگيري تراکنش‌ها و اجراي خودکار قوانين ضدپولشويي را دارد.در طرح مشترک چين و اندونزي، نخستين پرداخت برون‌مرزي يوان ديجيتال در 8 ثانيه انجام شد — صد برابر سريع‌تر از روش‌هاي معمول.23 بانک مرکزي جهان وارد آزمايش اين «پل ارزي ديجيتال» شده‌اند و تاجران انرژي خاورميانه 75 درصد از هزينه‌هاي تسويه خود را کاهش داده‌اند.تأثير عميق اين تحول، در بازتعريف حاکميت مالي است.درحالي که آمريکا از سوئيفت براي تحريم کشورها (مثل ايران) استفاده مي‌کرد، چين حلقه بسته‌اي از پرداخت‌هاي يوان در آسياي جنوب‌شرقي ايجاد کرد.در سال 2024 - 1403، حجم تسويه يوان در کشورهاي آسه‌آن به 5.8 تريليون يوان رسيد (120درصد رشد نسبت به 2021).شش کشور، از جمله مالزي و سنگاپور، يوان را وارد ذخاير ارزي خود کردند و تايلند نخستين پرداخت نفتي با يوان ديجيتال را انجام داد.بانک تسويه بين‌المللي (BIS) اعلام کرد: «چين درحال تعريف قوانين عصر ارز ديجيتال است.»يوان ديجيتال فقط ابزار پرداخت نيست، بلکه ابزار راهبردي طرح کمربند و جاده است.در طرح‌‌هايي مانند راه‌آهن چين–لائوس و راه‌آهن پرسرعت جاکارتا–باندونگ، يوان ديجيتال با سيستم ناوبري بيدو و ارتباطات کوانتومي ترکيب شده و «جاده ابريشم ديجيتال» را شکل داده است.هنگامي که شرکت‌هاي اروپايي از طريق مسير قطب شمال با يوان ديجيتال تسويه انجام مي‌دهند، بهره‌وري تجارت تا 400 درصد افزايش مي‌يابد.اين تحول ديجيتال، براي نخستين‌بار هژموني دلار آمريکا را به‌طور نظام‌مند تهديد کرده است.امروز، 87 درصد کشورهاي جهان با سامانه يوان ديجيتال سازگار شده‌اند و حجم پرداخت‌هاي بين‌المللي آن از 1.2 تريليون دلار آمريکا گذشته است.درحالي‌که آمريکا هنوز درباره خطرات ارز ديجيتال بحث مي‌کند، چين شبکه پرداخت ديجيتال خود را در 200 کشور گسترش داده است.اين انقلاب مالي خاموش، نه‌فقط درباره پول، بلکه درباره کنترل آينده اقتصاد جهاني است.