*محمود فاضلي
ديپلمات سابق و تحليلگر امور بين الملل
گزارش جديد سازمان حقوقبشري فلسطيني «العوده» نشان مي‌دهد زنان فلسطيني در زندان‌هاي اسرائيل با شکنجه رواني و جسمي، بازرسي‌هاي عريان روزانه، ازدحام بيش از حد زندانيان، نبود خدمات درماني و محروميت از وسايل ضروري زندگي مواجه هستند. بدرفتاري‌ها و آزارهاي جنسي عليه زنان زنداني، بخشي از سياست سازمان‌يافته رژيم اسرائيل بهشمار مي‌رود. «العوده» از جامعه جهاني خواست اين ادعاها را از طريق يک تحقيق مستقل بين‌المللي بررسي کرده و اسرائيل را ملزم به همکاري کامل با کميسيون تحقيق سازمان ملل کند. همچنين در اين گزارش تأمين حمايت پزشکي و حقوقي براي زندانيان زن و ارائه برنامه‌هاي بازپروري و جبران خسارت براي قربانيان خواسته شده است.
براساس اعلام «جمعيت اسراي فلسطين»، اسرائيل هم‌اکنون 25 زن فلسطيني را بدون هيچ اتهامي در قالب «بازداشت اداري» زنداني کرده و از 7 اکتبر 2023 (1402ش) تاکنون 5900 فلسطيني، شامل زنان، کودکان و سالمندان، بههمين شيوه بازداشت شده‌اند. زنان فلسطيني که در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي محبوس هستند، با مشکلات جدي مواجه هستند. اين مشکلات شامل شکنجه، گرسنگي، بي‌توجهي به نيازهاي پزشکي، انزوا و سرکوب جمعي است. اين وضعيت نه تنها زندگي زنان فلسطيني را تحت الشعاع قرار داده، بلکه خانواده‌هايشان را نيز درگير رنج و آلام فراواني کرده است.
اوضاع زنان فلسطيني اسير در زندان‌هاي اسرائيل بسيار اسفبار است؛ صهيونيست‌ها لباس بلند و حجاب و نقاب را از زنان فلسطيني گرفته و آن‌ها را مصادره کردند و به جاي آن، يک دست لباس ورزشي بدون هيچ حجابي به آن‌ها داده‌اند. زنان در زندان‌هاي رژيم اسرائيل هر روز بهطور خشونت آميز بازرسي مي‌شوند. صهيونيست‌ها حتي وسايل ساده زنان اسير فلسطيني از جمله بطريهاي پلاستيکي خالي را که از آن‌ها بهعنوان کاسه استفاده مي‌شود، مصادره مي‌کنند. زنان اسير زندان از نبود لوازم بهداشتي و وسايل شخصي رنج مي‌برند و با کاهش دما در فصل سرما، با کمبود پتو و وسايل گرم‌کننده مواجه هستند. همچنين سياست گرسنه نگه داشتن زندانيان که مديريت زندان در پيش گرفته، منجر به مشکلات جسمي در زنان زنداني شده است. اسيران زن اهل غزه از اسيران زن اهل کرانه باختري و سرزمينهاي اشغالي سال 1948 (1327ش) جدا و از برقراري ارتباط با يکديگر منع شده‌اند که اين امر بر شدت انزواي آن‌ها ميافزايد.
اسيران زن اهل غزه در زندان يادشده از شکنجه مضاعف و رفتار تحقير و توهين آميز رنج مي‌برند، ضمن آنکه آب آشاميدني ناسالم در اختيار آن‌ها قرار ميگيرد که به يکسري موارد نقض حقوقبشر ميافزايد. اسيران زن که پس از هفتم اکتبر(طوفان الاقصي) توسط نيروهاي رژيم اسرائيل بازداشت شده‌اند، مورد آزار، شکنجه و تحقير سازمان يافته از جمله تهديد، تفتيش بدني و ضرب و شتم نظاميان و زندانبانهاي زن رژيم اسرائيل قرار گرفته‌اند.
اسيران زن اهل غزه در زندان‌ها، بخشي از اسيراني هستند که در زندان‌هاي ارتش رژيم اسرائيل نگهداري مي‌شوند و رژيم اسرائيل از افشاي هرگونه اطلاعات در مورد اسراي زن فلسطيني و يا اجازه ديدار تيم‌هاي حقوقي با آن‌ها خودداري مي‌کند. اين زنان اسير به اتهام فعاليت در شبکههاي اجتماعي بازداشت شده‌اند.
طبق «بازداشت اداري»، مقامات اسرائيلي مي‌توانند فردي را حتي قبل از ارتکاب جرم و بدون افشاي ماهيت اتهامات، دستگير کنند. پس از دستگيري به اين روش، يک زنداني مي‌تواند در دوره‌هاي شش ماهه در بازداشت اداري نگهداري شود، بارها بدون اتهام يا محاکمه تمديد شود. در آوريل 2025 (1404ش)، تقريباً 3500 فلسطيني در بازداشت اداري نگهداري مي‌شدند. در ميان اين هزاران نفر، افراد زير سن قانوني، روزنامه‌نگاران، فعالان و مدافعان حقوقبشر وجود دارند.
از 7 اکتبر، پليس اسرائيل سياستي را اتخاذ کرده است که آن را «تحمل صفر» در قبال افرادي مي‌نامد که در رسانه‌هاي اجتماعي مطالبي را منتشر مي‌کنند و به اشتراک مي‌گذارند، يا به هر نحوي با آن‌ها تعامل دارند که به نظر مي‌رسد از حماس حمايت مي‌کنند يا عليه دولت اسرائيل، نمادهاي دولتي آن، مقامات سياسي و نظامي، پرسنل نظامي يا پليس تحريک مي‌کنند.
بهگفته گروه‌هاي حقوقبشري هزاران فلسطيني در بازداشت اسرائيل تحت قوانين و دستورات نظامي، مانند بازداشت اداري، که اجازه بازداشت بدون محاکمه يا اتهام را مي‌دهد، نگهداري مي‌شوند. ارتش اسرائيل افراد را که «زماني که سوءظن معقولي در مورد دخالت آن‌ها در فعاليت‌هاي تروريستي وجود دارد» بازداشت مي‌کند. مظنونين مربوطه «تحت دستورات بازداشت» صادر شده مطابق با قانون» نگهداري مي‌شوند و در برخي موارد، در هماهنگي کامل با قانون اسرائيل و کنوانسيون‌هاي ژنو، بازداشت‌شدگان در بازداشت پيشگيرانه نگهداري مي‌شوند تا بهدليل تهديدي که ايجاد مي‌کنند، از جنگ دور نگه داشته شوند.
در داخل زندان‌هاي اسرائيل، رفتار با فلسطيني‌ها بدتر شده است، و گزارش‌ها حاکي از آن است که شرايط فعلي هم قانون بشردوستانه بين‌المللي و هم قانون حقوقبشر بين‌المللي را نقض مي‌کند. گروه‌هاي دفاع از زندانيان فلسطيني 490 مورد دستگيري زنان و دختران را در اين دوره ثبت کرده‌اند. اين رقم شامل دستگيري‌ها در کرانه باختري اشغالي و اورشليم شرقي و همچنين در اسرائيل مي‌شود. هيچ تخمين روشني از تعداد زنان و دختران دستگير شده در غزه وجود ندارد.
زندانيان زن از شکنجه و بدرفتاري جنسيتي رنج مي‌برند؛ سوءاستفاده رواني، خشونت و آزار و اذيت جنسي رايج است. بسياري از آن‌ها بهعنوان وسيله‌اي براي فشار آوردن به بستگانشان براي تسليم شدن استفاده مي‌کند. شرايط زندان هميشه براي زندانيان زن دشوار بوده است، اما بهنظر مي‌رسد که پس از 7 اکتبر، اوضاع بدتر شده است. آن‌ها از کمبود شديد غذا، لوازم بهداشتي و لباس رنج مي‌برند. اسرائيل با حمايت آمريکا جنگ ويرانگري را عليه ساکنان نوار غزه به راه انداخته که بر اثر آن، افزون بر ويراني‌هاي عظيم و قحطي مرگبار بيش از هزاران فلسطيني که بيشتر آن‌ها زن و کودک هستند، شهيد و زخمي شده‌اند.
وضعيت کنوني غزه با کشتار هدفمند زنان و دختران، محروميت شديد از مراقبت‌هاي پزشکي و سوءتغذيه گسترده، نه تنها يک بحران انساني فوري است؛ بلکه به لحاظ حقوقي، اجتماعي و جمعيتي، يک نسل‌کشي جنسيتي و سياستي سيستماتيک براي نابودي بافت اجتماعي فلسطين محسوب مي‌شود. از 7 اکتبر 2023 (1402ش)، بيش از 64 هزار 718 فلسطيني جان خود را از دست داده‌اند که براساس آمار رسمي و گزارش‌هاي سازمان‌هاي حقوقبشري، حدود 67 درصد کشته‌شدگان را زنان و دختران تشکيل مي‌دهند. اين نسبت بي‌سابقه، نشان‌دهنده الگوي خشونت هدفمند عليه زنان فلسطيني است که نهاد‌هاي حقوقبشري آن را «نسل‌کشي جنسيتي» ناميده‌اند.
