شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي ايجاب مي‌کند سياست خارجي در اسرع وقت از رکود فعلي خارج شود و ما شاهد پويايي و تحرک لازم در دستگاه خارجي که بويژه بعد از جنگ 12 روزه زمين‌گير شده است، باشيم. کشورمان در دو دهه اخير اين حجم از رکود در تحرکات سیاسی را به خود نديده بود. علي‌الظاهر دستگاه خارجي نيز گرفتار موضوع خشکسالي و عدم بارندگي و نشاط و سرسبزي شده است.
بررسي و آسيب‌شناسي علل اين وضعيت بيانگر اين واقعيت است که يکي از معضلات و مشکلات فعلي براساس سوابق و تجارب ثبت شده در تاريخ کشورمان، عدم اقدام جدي براي حفظ و تثيبت سياست تعادل و توازن و يا همان اصل نه شرقي و نه غربي است. همه مي‌دانيم موقعيت ايران در منطقه اقتضا مي‌کند براي تحقق وظايف دولت‌ها از جمله امنيت، آرامش، رفاه، معيشت اولا بايد با کشورهاي همسايه و منطقه روابط ويژه‌اي داشته باشيم و در مرحله بعد در روابط خارجي خود با قدرت‌ها و کنش‌گران بين‌المللي تعادل و توازن را حفظ کنيم و بگونه‌اي عمل نکنيم که اين توازن به هم بخورد. رضا شاه و محمد رضا، شاهان پهلوي هر دو اين اشتباه را مرتکب شدند و سرنوشت نافرجامي داشتند. اينها ارتباطي به نظام‌هاي حاکم در کشورمان ندارد بلکه اصول و قواعد بين‌المللي هستند که رعايت آنها الزامي است. آنچه درحال حاضر در کلام و مواضع مسئولين و متوليان سياست خارجي در رابطه با علت نزديکي به شرق و دوري از غرب گفته مي‌شود با واقعيت‌هاي پشت پرده که قدرت‌هاي بزرگ از آن خبر دارند مطابقت ندارد.
ناظران و تحليل گران مستقل معتقدند واقعيت ماجرای هسته‌اي، موشکي و منطقه‌اي کشورمان بهانه و اهرمي بيش نيست که بازيگران بين‌المللي از آن براي فشار بر کشورمان استفاده مي‌کنند، از نظر آنها مشکل اصلي ايران خارج شدن از ريل تعادل و نفوذ بي‌باکانه و متهورانه در حوزه‌هاي رقابت بين قدرت‌ها است. دستگاه ديپلماسي بايد اين پيام‌ها را رصد کند و از کنار آنها به راحتي و بي‌خيالي نگذرد.
در اين مرحله ما نياز به اتخاذ تصميم‌هاي شجاعانه و مهمي داريم. سياست منطقه‌اي ما به واقع بايد ترميم و بازنگري شود. مثال بسيار واضح براي تبيين اين موضوع سفر اخير جولاني رئيس‌جمهور انتقالي سوريه به مسکو است. ما و روسيه براي نجات بشار اسد و نظام سوريه در اين کشور حاضر شديم و همکاري نزديکي داشتيم. تفاوت سياست ما و مسکو در سوريه اینست که بعد از سقوط نظام بشار، مسکو در سوريه باقي ماند، پايگاه‌هاي نظامي خود در طرطوس را حفظ کرد و به سفارت اين کشور آسيبي وارد نشد. اما ما از سوريه اخراج شديم، به سفارت ما حمله شد و آن را آتش زدند و صهيونيست‌ها در آن حضور يافتند و کل سرمايه‌گذاري که انجام داده بوديم مصادره و دود شد. حالا جولاني به مسکو رفته است و با پوتين ديدار مي‌کند.
شرايط ايجاب مي‌کند از اين لاک و قالب و پيله‌اي که در اطراف خود تنيده‌ايم خارج شويم و اين وظيفه رئيس‌جمهور است که همانگونه که در مورد بي‌آبي و گرسنگي و ده‌ها مسئله داخلي هشدار مي‌دهد در رابطه با معضلات و تنگناها و شرايط سخت اقتصادي خارجي و روابط خارجي هشدار دهد. يارا وقت تنگ است فکري بايد کرد.
حميد مرادي
