موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13170
ميوه تابستاني کالاي لوکس شد

جهش بي‌سابقه قيمت ميوه‌هاي پرمصرف تابستاني در بازارهاي تهران، خريد روزانه خانوارهاي طبقه متوسط را تحت فشار گذاشته و بسياري از خانواده‌ها مي‌گويند توان خريدشان به شدت کاهش يافته است.به گزارش خبرگزاري فارس، افزايش شديد قيمت ميوه در بازارهاي تهران در هفته‌هاي اخير موجب نگراني خانوارهاي طبقه متوسط شده است؛ خانواده‌هايي که مي‌گويند حتي خريد ساده‌ترين ميوه‌هاي فصل تابستان از توان آنها خارج شده است.براساس مشاهدات در يکي از ميادين ميوه و تره‌بار تهران، قيمت هر کيلو خيار رسمي به 48 هزار تومان، موز 125 هزار تومان، خربزه 38 هزار تومان، هلو 100 هزار تومان، بلال 37 هزار تومان، هندوانه 22 هزار تومان، انگور بي‌دانه 80 هزار تومان و آلو سياه 97 هزار تومان رسيده است. اين ارقام نشان مي‌دهد ميوه‌هاي پرمصرف تابستاني که به طور سنتي جايگاه ثابتي در سفره خانوار داشتند، اکنون به کالاهاي لوکس براي بسياري از خانواده‌ها بدل شده‌اند.يکي از مشتريان مي‌گويد: قبلاً مي‌توانستيم هر هفته چند نوع ميوه براي بچه‌ها بخريم، اما حالا بايد يکي دو قلم انتخاب کنيم و آن هم به مقدار محدود. وي تأکيد مي‌کند هزينه‌ها از درآمد خانواده پيشي گرفته و خريد ميوه بيشتر به اولويت ثانويه تبديل شده است.افزايش قيمت‌ها در شرايطي رخ داده که تابستان به طور معمول فصلي است که عرضه ميوه‌هاي تازه فراوان‌تر مي‌شود و انتظار مي‌رود نرخ‌ها کاهش يابد. با اين حال، کارشناسان مي‌گويند چند عامل در گراني اخير نقش داشته است: هزينه‌هاي بالاي حمل‌ونقل ناشي از افزايش قيمت سوخت، کاهش توليد به دليل کم‌آبي و خشکسالي در برخي مناطق و همچنين صادرات بخشي از محصولات به کشورهاي همسايه که عرضه داخلي را محدود کرده است.يکي از فروشندگان در اين ميدان تره‌بار مي‌گويد: کشاورز هم مقصر نيست. کود و سم و هزينه کارگر چند برابر شده است. اگر دولت فکري براي هزينه‌هاي توليد نکند، همين ميوه هم ديگر به دست مردم نمي‌رسد. برخي تحليلگران بازار معتقدند نبود نظارت کافي بر شبکه توزيع و واسطه‌هاي متعدد ميان کشاورز و مصرف‌کننده، باعث جهش قيمت‌ها شده است. به گفته آنان، بخشي از محصول از باغ تا ميدان تره‌بار با چندين واسطه معامله مي‌شود و هر بار سودي بر قيمت نهايي افزوده مي‌گردد.دولت در ماه‌هاي اخير وعده داده است با توسعه سامانه‌هاي فروش مستقيم و کوتاه‌کردن زنجيره توزيع، فاصله قيمت از توليد تا مصرف را کاهش دهد. همچنين پيشنهادهايي براي حمايت از توليدکنندگان با يارانه نهاده‌هاي کشاورزي و تسهيلات ارزان‌قيمت مطرح شده است. با اين حال، کارشناسان هشدار مي‌دهند اجراي اين برنامه‌ها زمان‌بر خواهد بود و اثر فوري بر بازار نخواهد گذاشت.راهکارهاي کوتاه‌مدت که توسط برخي فعالان اقتصادي پيشنهاد مي‌شود شامل تنظيم بازار از طريق عرضه ميوه در ميادين شهرداري با قيمت‌هاي پايين‌تر، کنترل صادرات در دوره‌هاي اوج مصرف داخلي و تسهيل حمل‌ونقل محصولات از مزارع به مراکز شهري است. در بلندمدت، سرمايه‌گذاري در بخش آبياري نوين و کاهش هدررفت محصولات مي‌تواند فشار بر بازار را کاهش دهد.براي بسياري از خانواده‌ها اما اين وعده‌ها کافي نيست. «ميوه ديگر از سفره ما حذف شده، مثل خيلي چيزهاي ديگر.» اين جمله يکي از مشتريان است که نشان مي‌دهد گراني ميوه فراتر از يک مشکل اقتصادي به دغدغه‌اي اجتماعي تبديل شده است.