بسمالله الرحمن الرحيم
هواي پاک را با پاک کردن موضوع نميتوان تأمين کرد. متأسفانه مسئولان ما سالهاست که به جاي تلاش براي از بين بردن علل آلودگي هوا به سراغ معلول ميروند و منافع مردم را قرباني ضعف تدبير خود ميکنند.
يکي از ضعفهاي مديريتي کشور ما که به اکثر دولتها در دهههاي اخير مربوط ميشود و تازگي ندارد ولي همچنان ادامه دارد اينست که وقتي مشکلي در يکي از مقاطع زماني پيش ميآيد، در همان مقطع زماني درباره آن داد سخن ميدهند و به تکاپو ميافتند ولي همين که از آن فصل خاص فاصله ميگيرند همه چيز را از ياد ميبرند و معضل پيشآمده را به امان خدا ميسپارند. اين غفلت تا تکرار همان موضوع ادامه مييابد و هنگامي که بار ديگر مشکل به وجود ميآيد باز هم سخنرانيها شروع ميشوند و وعده دادنها از سر گرفته ميشوند و روز از نو و روزي از نو!
سالهاست که اين گردش کار درباره آلودگي هوا در کلانشهرها ادامه دارد و هيچ تغييري در وضعيت به وجود نميآيد. تنها تغييري که مشاهده ميشود اينست که بر ميزان تعطيلات ادارات، مدارس، دانشگاهها و مراکزي که با کارهاي روزمره مردم و رشد علمي جامعه مرتبط هستند اضافه ميشود. آمارها به روشني نشان ميدهند در اثر تعطيلي مدارس و مراکز آموزشي و يا غيرحضوري شدن آنها بر ميزان فاصله گرفتن نوجوانان و جوانان از تحصيل علم و کمسواد شدن دانشآموزان و محروميتهاي دانشجويان از عمق علمي و تحقيقي افزوده شده و افت علمي به عنوان خطري بزرگ کشور را تهديد ميکند. علاوه بر اين، عوارض منفي تعطيلي ادارات بر نيازهاي مردم و رفت و آمدهاي غيرضروري ناشي از تعطيل شدن تهران براي مناطق شمالي که آن هم عوارض منفي زياد به همراه دارد، از نتايج ناخوشايند بيعملي در زمينه مبارزه با علل آلودگي هوا هستند. معلوم نيست با اينهمه خسارت، چرا باز هم بر تعطيل کردنها تکيه ميشود و به جاي مبارزه با معلول به سراغ ريشهکن ساختن علتها نميروند.
توجه به سخن معاون وزير بهداشت درباره آلودگي هواي تهران ميتواند هشداري باشد براي تجديد نظر در روشي که تاکنون در اين زمينه وجود داشته و همچنان ادامه دارد. وي وضعيت هواي تهران را خروجي عملکرد دستگاهها در کشور دانست و گفت: «بايد از مردم عذرخواهي کنيم که با عملکرد خود اين بلاها را سر آنها ميآوريم. الآن وضعيت آلودگي هوا طوري است که ديگر نياز به اندازهگيري و محاسبه ندارد. به جاي اينکه بگوئيم کار خود را خوب انجام دادهايم بايد به مردم بگوئيم شرمندهايم. خروجي عملکرد ما وضعيت آلودگي فعلي هوا شده است. ما سالي 58 هزار مرگ منتسب به آلودگي هوا داريم. اين عدد خيلي بالاست. ايکاش خودروسازان داخلي بساطشان را جمع ميکردند. خودروهاي نوي ما هم مثل فرسودهها هوا را آلوده ميکنند».
همين سخن کوتاه نشان ميدهد مديران کشور به ويژه در تهران و کلانشهرها چگونه نسبت به مبارزه با عوامل آلودگي هوا کوتاهي کردهاند. وضعيت نامناسب خودروها يکي از عوامل است. مسئولان با ساير عوامل آلودهسازي هوا نيز آشنائي دارند و راه علمي مبارزه با آنها نيز مشخص است. اين مبارزه بايد در اولويت اقدامات مسئولين قرار گيرد و در انجام اين وظيفه کمترين کوتاهي صورت نگيرد. درست است که دولت مشکلات زيادي دارد که بايد به آنها نيز توجه نمايد ولي مسأله آلودگي هوا مستقيماً با حيات مردم سروکار دارد و بايد در صدر فهرست مسائلي قرار داشته باشد که مسئولان به آن اهتمام ميورزند. انجام اين کار امکانپذير است به اين شرط که اراده لازم وجود داشته باشد.