موسسه فرهنگی و مطبوعاتی روزنامه جمهوری اسلامی

شماره 13271
رجب ماه آماده شدن براي رمضاندکتر یدالله حبیبیاهل سير و سلوک، سه منزل را براي عبور از عالم دنيا به عا

رجب ماه آماده شدن براي رمضاندکتر یدالله حبیبیاهل سير و سلوک، سه منزل را براي عبور از عالم دنيا به عالم معني ذکر کرده‌اند منزل تخليه، منزل تحليه و منزل تجليه و ماههاي رجب، شعبان و رمضان را سه فرصت اسکان در اين منازل دانسته‌اند. اين انديشه مي‌تواند ملهم از دعاي آغازين لحظات ماه معنوي رجب از رسول‌الله(ص) باشد که فرمود: اللّهُمَّ بارِكْ لَنا فِي رَجَبٍ وَشَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَى الصِّيامِ، وَالْقِيامِ، وَحِفْظِ اللِّسانِ، وَغَضِّ الْبَصَرِ، وَلَا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ. خدايا، براي ما در ماه رجب و شعبان برکت قرار ده و ما را به ماه رمضان برسان و بر روزه رمضان و بيداري شب و نگهداري زبان و فروبستن چشم کمک کن و بهره ما را از ماه رمضان، گرسنگي و تشنگي قرار مده.رجب فرصت تخليه از تعلقات مادي و آماده‌سازي دل براي پذيرش زينتهاي نبوي در شعبان است. ماه شعبان که شهرالنبي است فرصت آراستگي دل به زيبايي‌هاي نبوت است تا مقدمه‌اي باشد براي ورودبه ماه ضيافت الهي به سبک روزه‌داري وترک شهويات وگشودن روزنه‌هاي بهشت روي سالک تا در لقاء الهي متجلي صفات عاليه الهيه در خود باشد. سالک در ماه رجب با انجام مناسک مخصوص اين منزل زمينه‌هاي پذيرش انوار الهي رادر خود فراهم مي‌نمايد او ميکوشد با نفي هر آنچه غير خداست از دل خويش که حرم‌الله است مراقبت نموده ومانع ورود اغيار شود لذا ذکر کلمه تهليل (لا اله الا الله) هزار بار در اين ماه که نشان از کثرت آن است سفارش شده است تا دل سالک صيقل يافته وآماده پذيرش صلوات شعبانيه گردد.آينه ات داني چرا غماز نيستچونکه زنگار از رخش ممتاز نيستذکر ديگر منزل رجب کلمه استغفار و انابه (استغفرالله ربي و اتوب اليه) است. اين ذکر با ياد گناهان وخطاهاي گذشته واعتراف سالک به قصور و تقصير يا افراط و تفريط وسهو و عمد در انجام فرائض و نوافل وخيالات باطله خانه دل را براي ورود به مناجات شعبانيه مهيا ميکند استغفار که درخواست غفران الهي است همراه با توبه و بازگشت به طريق شريعت سالک را مبتهج کرده واميدوار به طي طريق وا‌مي‌دارد. بعد از اين مراحل ذکر توحيد با قرائت سوره اخلاص فرامي رسد بقدر وسع خود هرچند ذکر صدهزار بارسفارش شده است تا نور اخلاص با نفي هرگونه شرک دل او را منور به نورالله نمايد. اقامه ذکر اکبر که نماز باشد از ديگر توصيه‌ها براي سالک در ابن منزل است تا با معراج نماز وقربان هر متقي به حضور در ليله‌القدر نايل آيد. از آداب ديگر اين ماه دعا ست. دعا گرچه در اصطلاح خواستن است ولي درواقع خواندن است همانند خواندن عبد معبود را و عاشق معشوق را که در نفس خواندن مصلحت عظيمه است. خواندن انسان دور مانده از اصل و دچار فراق براي رسيدن به وصالبشنو از ني چون حکايت مي‌کندوز جداييها شکايت مي‌کند هر کسي کاو دور ماند از اصل خويشباز جويد روزگار وصل خويشدعا که مخ العباده است، درواقع همان لحظات وصل است وهرچند به يک زمان و مکان خاص خلاصه نميشود و بقول حافظ شيرازيهمه کس طالب يارند چه هشيار و چه مستهمه جا خانه عشق است چه مسجد چه کنشت ليکن تشريف زمان به اعتبار موضوع و دميدن نفحات الهي در آن چون ماههاي رجب،شعبان و رمضان است.حسن ختام در باب دعا را ميسپارم به مرحوم علامه جعفري که در مقدمه کتاب «نيايش امام حسين در عرفات» چنين آورده است.اين مقدمه را مي‌توان رساله‌اي مستقل دربارۀ نيايش و تعريف و اهداف و فوايدِ آن دانست که مطالب بسياري در آن گنجانيده شده است و به حق مي‌توان گفت در اين مقدمه، بحر در کوزه‌اي ريخته شده ‌است. "آن حالت روحي که ميان انسان و معبودش رابطه انس ايجاد کرده و او را در جاذبه ربوبي قرار مي‌دهد، نيايش ناميده مي‌شود. در آن هنگام که شما موقعيت واقعي خود را در جهان با عظمت هستي درک مي‌کنيد، درحال نيايش به سر مي‌بريد؛ زيرا فقط در اين حال است که تمام خود را مانند تابلويي بي‌اختيار در زير دست نقاش ازل و ابد نهاده ايد. زندگي بي‌نيايش و حيات بيرون از جاذبيت کمال الهي همان جام خالي است که هنگام تولد به لب مان مي‌چسبانيم و موقع مرگ آن را دور مي‌اندازيم. در هيچ يک از فعاليت‌هاي رواني ما پديده‌اي را نمي‌توان نشان داد که از فعاليت روح به هنگام نيايش عميق‌تر و گسترده‌تر باشد. درک ما، مشاعر ما، تخيل ما، تفکر ما، وجدان با عظمت‌تر از جهان هستي ما، همگي و همگي درحال نيايش در هم مي‌آميزند و اقيانوس جان را مي‌شورانند.در همه اوقات و همه لحظات زندگي نيايش براي ما امکان پذير است، زيرا هميشه روزنه‌هايي از ديوارهاي اين کيهان کهنسال به سوي بي‌نهايت باز است و ما از رصدگاه اين کالبد خاکي همواره مي‌توانيم آن سوي جهان را نظاره کنيم؛ ولي سرود نيايشي که از اعماق جان بر مي‌آيد به احساس خاموشي مطلق در جهان طبيعت شور و اشتياقي دارد. شايد روح انساني در خاموشي مطلق راز ديگري در مي‌يابد. براي همين است نيايش شبانگاهي لذت وصف ناپذيري دارد." والسلام.