دکتر سيدمحسن موسويزاده - مدرس دانشگاه
چند روز پيش، يکي از نمايندگان مجلس، ارتباط ميان حجاب، مهريه و نفقه را ذيل «قوانين اسلامي» مطرح کرد و گفت کسي که حجاب را نميپذيرد، چگونه ميتواند مهريه و نفقه را که از حقوق و قوانين اسلام است، قبول داشته باشد؟
اين سخن واکنشهاي زيادي در جامعه به همراه داشته و افراد مختلف آن را نقد کردهاند. با اين حال، بررسي چنين سخني از منظر سيره و عملکرد پيامبر اسلام (ص) و امام علي(ع) ميتواند روشنکننده باشد،چرا که سيره اين بزرگواران همواره چراغ راه ما در اجراي عدالت و رعايت حقوق جامعه افراد است.
در نهجالبلاغه، امام علي(ع) الگوهاي قابل توجهي از عدالت و رعايت حقوق مردم را تبيين ميکنند. در نهج البلاغه آمده است که رسول خدا (ص) زناکار متاهل را سنگسار کرد، اما پس از آن بر او نماز خوانده شد و ميراثش به وراث رسيد. قاتل، قصاص شد، اما ارث او ميان وراثش تقسيم گرديد. دست دزد بريده شد، ولي بهره او از مال مسلمانان سلب نشد و حتي روابط اجتماعي او با جامعه اسلامي حفظ شد. اين سيره نشان ميدهد اجراي قانون و حق الهي با حذف حقوق افراد يا محروم کردن آنها از مزاياي طبيعي زندگي در جامعه اسلامي همراه نبوده است.
پيام اين است که پيامبر اسلام و امام علي(ع) همواره حق خدا را اجرا ميکردند، اما همزمان حقوق مردم و جامعه را نيز رعايت مينمودند. آنها عدالت را نه به صورت تنبيهي، بلکه با نگاه تربيتي و اصلاحي اعمال ميکردند. مجازاتها با هدف اجراي عدالت انجام ميشد، نه براي محروم کردن انسانها از حقوق مادي يا اجتماعيشان.
با توجه به اين سيره، ارتباط دادن حجاب با مهريه و نفقه به گونهاي که فردي که حجاب را نميپذيرد، از دريافت حقوق قانوني خود محروم شود، با روش و منش پيامبر و امام علي(ع) سازگار نيست. قانون و دين هر دو تأکيد دارند که حقوق افراد حفظ شود و هيچگاه نبايد به صرف اشتباه و يا رعايت نکردن يک اصل، ساير حقوق انساني و اجتماعي او سلب شود.
بنابراين براساس اسلام،حقوق زنان و مردان در جامعه، بايد براساس عدالت اسلامي،حفظ کرامت انساني و رعايت حقوق آنها باشد، نه صرفا سختگيري براساس يک رفتار. سيره پيامبر اعظم و امام علي(ع) در اين زمينه، نشان ميدهد اجراي قوانين بايد همراه با رعايت حقوق و کرامت افراد باشد و نبايد خطاها سبب محروميت افراد از حقوق اجتماعي شان شود.
خواسته اين نماينده مجلس که رعايت نکردن حجاب را دليل محروميت از مهريه و نفقه ميداند با سيره پيامبر اسلام(ص) و امام علي(ع) نيز مطابقت ندارد.گفتن چنين مسائلي نه تنها کمکي به ترويج اصول اسلام نميکند، بلکه به مثابه ضد تبليغ عمل و مردم را ازمقصد دور و دورتر ميکند......
