گزارش روزنامه ايتاليايي از شهرک سازيهاي غير قانوني اسرائيليها
*محمود فاضلي
ديپلمات سابق و تحليلگر امور بين الملل
روزنامه لارپوبليکا (پرفروشترين روزنامه چاپ ايتاليا) از فلسطين در گزارشي به قلم «فرانسچکا کافري» (Francesca Caferri) با عنوان «فلسطين چگونه ميميرد» نوشته است: «در کرانه باختري، دو ماه پيش، بر تپهاي روبهروي شهرک اسرائيلي Maale Adumim در سرزمينهاي فلسطيني اشغالي، تنها يک خانه وجود داشت، اما امروز سه خانه ديده ميشود و خانهاي ديگر نيز، کاملاً نوساز، بر تپه روبهرو در کنار پرچم اسرائيل قد کشيده است. کمي آنسوتر، پشت پيچ جاده، جايي که خانواده فلسطيني «ابوعمر» زندگي ميکردند، اکنون فقط بقاياي خانهها و آغلهاي دام باقي مانده است. مردان، زنان و کودکان يک ماه پيش، پس از آخرين يورش شبانه شهرکنشينان ساکن همان تپه، به ناچار منطقه را ترک کرده و بهسوي «اريحا»، نزديکترين شهر فلسطيني، رانده شدند.
در اين محدوده، ابوجهاد، پدر پنجاه و سه ساله و آخرين خانواده باقيمانده، ميگويد: «هر روز يک اتفاق ميافتد. ميآيند بهسمت ما سنگ پرتاب ميکنند، لولههاي آب را ميبُرند، چراگاه دامها را ميبندند. ماندن اينجا آسان نيست. اما اين زمين، زمين ماست و جاي ديگري نداريم که برويم».
شب حمله، در انتظار رسيدن پليس، براي کمک به همسايهها رفته بود. اما وقتي مأموران رسيدند، بهجاي شهرکنشينان، او را با اين اتهام که به کساني که قصد آتش زدن خانهها را داشتند، سنگ پرتاب کرده است، بازداشت کردند! او هفده روز را در بازداشت گذراند و سپس به محل زندگياش بازگشت. با کمک گروهي از داوطلبان، دور خانه دوربين نصب کرده، به اميد آنکه از دارايياش، فرزندان و نوههايش حفاظت کند.
کنار او تابلويي با لوگوي مهمترين نهادهاي همکاري و کمکرساني اروپايي بهچشم ميخورد؛ نهادهايي که در گذشته با سازههاي پيشساخته و پنلهاي خورشيدي از او حمايت کرده بودند، اما اکنون کاري از دستشان برنميآيد تا از او در برابر خشونتي که زندگياش را فرو ميپاشد، محافظت کنند.
اين نقطه از کرانه باختري يکي از کانونهاي بسيار ملتهب اين منطقه است. اسموتريچ، وزير راست افراطي، اعلام کرده قصد دارد با آن دور بيتالمقدس را کاملآ بگيرد و پيوستگي سرزميني آنچه را که طبق توافقهاي بينالمللي بايد کشور آينده فلسطين باشد، قطع کند.
خشونت و تصاحب زمينهاي مناطق فلسطيني يک مورد استثنايي نيست. بر پايه دادههاي سازمان ملل، از آغاز سال 2025 (1404ش) تا کنون، 1680 مورد حمله ازسوي شهرکنشينان عليه فلسطينيها ثبت شده است. يعني بهطور ميانگين پنج حمله در روز صورت ميگيرد. از هفت اکتبر 2023 تاکنون، 33 نفر جان باختهاند. در سال 2024 (1403ش)، ميزان زميني که از فلسطينيها گرفته شده، بيش از کل زمينهايي است که آنان در تمام دوره پس از توافقهاي اسلو از دست داده بودند. در همين حال، از سال 2022 (1401ش) و آغاز کار دولت کنوني که با حمايت راست افراطي شکل گرفته، تعداد شهرکها و پايگاههاي کشاورزي اسرائيلي در کرانه باختري پنجاه درصد افزايش يافته است. براساس حقوق بينالملل، همه اين شهرکها غيرقانوني محسوب ميشوند.
نگرانيهاي اروپا از اين روند، رو به افزايش است. در ماههاي گذشته، اعتراضات ديپلماتيک بيشتر شده، اما در عمل نه تنها هيچ تغييري رخ نداده بلکه نتيجه برعکس شده است. «درور اتکس»، فعال اسرائيلي که دو دهه است اين روند را رصد ميکند، ميگويد: «در هفتههاي اخير، سرعت تصاحب زمينهاي فلسطيني توسط شهرکنشينان افزايش يافته است. آنها ميدانند انتخابات نزديک است و اگر اکثريت متفاوتي از صندوقها بيرون بيايد، ديگر حمايت کامل دولت را نخواهند داشت. براي همين است که عجله دارند». بهگفته او، اين روند با الگوهاي آزمودهشده پيش ميرود: ابتدا يک کانکس با پرچم نصب ميشود، سپس دامها را منتقل ميکنند و کسي شب را همانجا ميخوابد. بلافاصله پس از آن، راههاي دسترسي به چراگاهها مسدود و حملات آغاز ميشود. در نتيجه، ساکنان فلسطيني ديگر چيزي براي تغذيه دامهايشان ندارند، اقتصادشان فرو ميپاشد و زير تهديد دائمي زندگي ميکنند و طبيعي است که نتوانند مدت زيادي دوام بياورند.
اين وضعيت فقط به فقيرترين و آسيبپذيرترين بخش جامعه فلسطيني، محدود نميشود. روستاهاي کشاورزان نيز در معرض همين خطرات قرار دارند. اين منطقه که با مستند برنده اسکار «جز اين سرزمين جايي نيست» شناخته شد، روزبهروز زمينها و خانههايش را از دست ميدهد.
بيست و پنج سال پيش، براي دفاع از اين چوپانان اين منطقه که در امتداد جاده و نزديک بيتالمقدس زندگي ميکردند، نخبگان روشنفکر اسرائيل وارد ميدان شدند. ديپلماسي اروپا نيز همراه شد و سرانجام هدف محقق گرديد و فلسطينيها ماندند. اما امروز، سي و دو خانواده ساکن اينجا دوباره در محاصرهاند.
عيد ابوخميس، ريش سفيد اين دهکده، ميگويد: «از سال 1967 (46ش) تلاش ميکنند ما را بيرون کنند. آن زمان مردم ميگفتند اين شهرک نشينها فقط يک مشت تندرو هستند و اسرائيل واقعي همان کشوري است که از ما دفاع ميکند. اما امروز نمايندگان پارلمان و مقامهاي دولتي بر روي زمينهاي ما زندگي ميکنند و ميآيند ما را تهديد ميکنند».
بيرون از اسرائيل، به سختي ميتوان شدت خشونت گروههاي شهرکنشين را که کتک ميزنند، آتش ميزنند و ميکشند، درک کرد. در همين چارچوب، محافظت شديد و دقيق پليس و ارتش اسرائيل نه از قربانيان بلکه از مهاجمان، باورنکردني بهنظر ميرسد اما واقعيت دارد. هر صبح، در گروههاي گفتگوي روزنامهنگاران و کنشگران، تصاوير حملات دستبهدست ميشود. در بسياري از موارد، عاملان نوجواناني هستند که اينجا به «جوانان تپهها» معروفند.
داويد گروسمن روشنفکر اسرائيلي با صدايي سرشار از اضطراب ميگويد «وقتي اين نوجوانان را ميبينم، حس شکست عميقي درونم شکل ميگيرد. آنها به زباني سخن ميگويند که زبان من و زبان ما نيست، زبان خشونت و بيرحمي است. آنان تجسم آشوباند، هيچ نقطه مشترکي ميان من و آنها باقي نمانده است. گويي کسي ميگويد «تو و کساني مثل تو نتوانستيد محافظت کنيد و ببينيد به کجا رسيدهايم.» امنيت و ثبات همه، هر روز زير فشار اين گروهها فرو ميريزد».
چند روز پيش، گروهي از شهرکنشينان پنجاهمين سالگرد نخستين حضور خود را در منطقهاي که آن را با نام مقدس «سامريه» ميخوانند، جشن گرفتند و يادآوري کردند که آن زمان دولت با اقداماتشان مخالفت ميکرد اما امروز از آنها حمايت ميکند! براي گروسمن و بخشي از جامعه اسرائيل، آنچه در کرانه باختري جريان دارد، بازتاب يک بحران کليتر و هويتي است. دولت راست افراطي اسرائيل بهشکل نظاممند هر امکان صلح با فلسطينيها را تضعيف ميکند.
