جدال در شوراي امنيت بر سر برنامه هستهاي ايران و قطعنامه 2231نشست شوراي امنيت سازمان ملل درباره ايرا
جدال در شوراي امنيت بر سر برنامه هستهاي ايران و قطعنامه 2231نشست شوراي امنيت سازمان ملل درباره ايران به صحنه جدال ديپلماتها و اعضاي دائم اين شورا درباره خاتمه قطعنامه 2231 در خصوص اجراي برجام تبديل شد. اين نشست که بهرغم مخالفت روسيه و چين و به درخواست برخي کشورهاي غربي عضو اين شورا، برگزار شد، شکاف ميان 5 عضو دائم شوراي امنيت را بر سر موضوع هستهاي ايران بيش از پيش آشکار ساخت.سازمان ملل هم با اشاره به برگزاري نشست شوراي امنيت سازمان ملل درباره ايران تصريح کرد: در اين نشست براي بحث در مورد عدم اشاعه هستهاي برگزار شد، موضع شوراي امنيت در مورد فعاليتهاي هستهاي ايران همچنان مورداختلاف اعضا بود،بطوري که برخي اعضا از بازگرداندن تحريمها حمايت کردند و اعضاي ديگر معتقد بودند تحريمها بايد به طور دائم لغو شوند و مشروعيت خود جلسه را زير سؤال بردند."رزماري دي کارلو" ديپلمات ارشد سازمان ملل در اين نشست گفت: با وجود تلاشهاي ديپلماتيک فشرده در نيمه دوم سال 2025، هيچ توافقي در مورد مسير پيش رو در مورد برنامه هستهاي ايران حاصل نشد.معاون دبيرکل سازمان ملل به شوراي امنيت يادآوري کرد که بهترين گزينه براي جامعه بينالمللي، يک توافق مذاکره شده است که برنامه هستهاي صلحآميز ايران را تضمين و رفع تحريمها را فراهم کند.درحاليکه روسيه و چين بر خاتمه کامل قطعنامه 2231 درباره برنامه هستهاي ايران، فقدان هرگونه مبناي حقوقي براي برگزاري نشستهاي شوراي امنيت و گزارشدهي دبيرکل سازمان ملل و نيز مکانيسم بازگشت تحريمهاي سازمان ملل يا همان اسنپ بک تأکيد کردند،در مقابل، انگيس، فرانسه، آمريکا، و برخي اعضاي اروپايي شوراي امنيت بر اعتبار و تداوم قطعنامه 2231، بازگشت تحريمهاي سازمان ملل و دسترسي آژانس بينالمللي انرژي اتمي به تأسيسات هستهاي آسيب ديده ايران در پي حمله آمريکا و اسرائيل اصرار داشتند.معاون نمايندگي دائم فرانسه در سازمان ملل ادعا کرد: عدم اجراي تعهدات بينالمللي ايران در رابطه با برنامه هستهاياش، تهديدي جدي براي صلح و امنيت بينالمللي است.وي مدعي شد که اگر اين سطح غنيسازي به سطح نظامي برسد، ذخاير ايران به اندازهاي خواهد بود که براي توليد 10 بمب هستهاي کافي باشد.معاون نماينده دائم انگليس در سازمان ملل هم با تکرار ادعاهاي سياسي درباره برنامه صلحآميز هستهاي ايران، خواستار فراهم شدن دسترسي آژانس بينالمللي انرژي اتمي به برخي تأسيسات اتمي آسيبديده در ايران شد.وي ادعا کرد: همه کشورهاي عضو سازمان ملل بايد بهطور کامل از مفاد قطعنامههاي مرتبط تبعيت کنند. ما بهطور ويژه از اين پيشنهاد که برخي اعضاي دائم شوراي امنيت چنين نخواهند کرد، نگران هستيم و بر اهميت اين نکته تأکيد ميکنيم که همه اعضاي اين شورا بکوشند صلح و امنيت بينالمللي حفظ شود."واسيلي نبنزيا" سفير و نماينده دائم روسيه در سازمان ملل هم، رياست اسلووني بر شوراي امنيت را مورد انتقاد قرار داد و ابراز تاسف کرد که آنها "شجاعت لازم براي رعايت بيطرفي خود، پيدا نکردند".وي افزود: کميته برجام ديگر وجود ندارد. بنابراين، اتحاديه اروپا ديگر هماهنگکننده نيست و بنابراين نبايد اجازه داشته باشد که به شوراي امنيت سازمان ملل متحد گزارش دهد.نماينده چين نيز در اين نشست به اجراي مکانيسم ماشه توسط سه کشور کشور اروپايي اعتراض کرد و در سخناني گفت: فقط سه کشور مکانيسم اسنپ بک را فعال کردند و اين موضوع تا ماه اکتبر (مهر) منقصي شد.وي افزود: مکانيسم اسنپ بک داراي خلاهاي قانوني بوده و شوراي امنيت به توافق نرسيده است که سه کشور اروپايي داراي اختيار براي فعال کردن اين مکانيسم هستند."هدا سامسون" نماينده اتحاديه اروپا به عنوان ناظر نيز ديدگاه متفاوتي داشت و تأکيد کرد: بازگشت تحريمها و محدوديتهاي هستهاي نبايد پايان ديپلماسي باشد و کاملا برعکس" بايد باشد.وي از ايران خواست تا اطلاعات بهروز و قابل تأييد در مورد مقدار و محل نگهداري مواد هستهاي و فعاليتهاي مرتبط را به آژانس بينالمللي انرژي اتمي ارائه دهد.نماينده دائم ايران هم در اين نشست گفت: قطعنامه 2231 مهر امسال بهطور قطعي خاتمه يافت. ايران به ديپلماسي اصولي و مذاکرات واقعي کاملا متعهد است اما در برابر اجبار و فشار سياسي تسليم نخواهد شد و اکنون مسئوليت برعهده فرانسه، انگليس و آمريکاست که گامهاي عملي براي بازسازي اعتماد بردارند.اميرسعيد ايرواني گفت: هيچ دستور کاري براي بحثهاي عدم اشاعه در شوراي امنيت وجود ندارد و قطعنامه 2231 در 26 مهر 1404 منقضي شده و بنابراين هيچ اثر قانوني يا وظيفه اجرايي ندارد.وي تصريح کرد که هيچ وظيفهاي براي دبيرکل جهت ارائه هيچ گزارشي و هيچ وظيفهاي براي شورا جهت بحث در مورد آن وجود ندارد.سفير ايران در سازمان ملل گفت که امروز شورا شاهد "تحريف حسابشده" قطعنامه و "انتشار عمدي اطلاعات نادرست" در مورد برنامه هستهاي ايران است.ايرواني تأکيد کرد: استناد گزينشي به منشور ملل متحد و پيگيري رويکرد موسوم به «صلح از طريق قدرت» تنها حاکميت قانون را تضعيف کرده و آن را با قانون جنگل جايگزين ميکند.معاون نمايندگي آمريکا در شوراي امنيت هم با تأکيد بر بازگرداندن محدوديتها و تحريمها،مدعي شد: قطعنامههاي شوراي امنيت تلاش ميکند تا برنامههاي هستهاي ايران را نسبت به آژانس بينالمللي انرژي اتمي پايبند کند و نميتواند به يک برنامه هستهاي که به دنبال فعاليت خارج از ديد جامعه بينالمللي است، بپردازد.وي با ادعاي پيشنهاد مذاکره مستقيم و معنادار دولت ترامپ با ايران تأکيد کرد: غني سازي نبايد در خاک ايران صورت گيرد.سفير ايران نيز خطاب به نماينده آمريکا گفت: ما از هرگونه مذاکره منصفانه و معنادار استقبال ميکنيم اما اصرار بر سياست «غنيسازي صفر» کاملاً مغاير با حقوقي است که ايران بهعنوان عضو "ان پي تي" از آن برخوردار است.
