همراهي آمريکا و اسرائيل عليه آنروا*محمود فاضليديپلمات سابق و تحليلگر امور بين المللاخيرا نيروهاي اسر

همراهي آمريکا و اسرائيل عليه آنروا*محمود فاضليديپلمات سابق و تحليلگر امور بين المللاخيرا نيروهاي اسرائيلي در جريان حمله به مقر آژانس امداد و کار سازمان ملل براي آوارگان فلسطيني«آنروا» در بيت‎المقدس شرقي برخي اقلام موجود در محوطه را با خود برده و پرچم سازمان ملل را پايين کشيده و به‌جاي آن پرچم اسرائيل را برافراشتند. آژانس «آنروا» که ازسوي اسرائيل به جانبداري از حماس متهم شده، از ابتداي سال جاري ميلادي از اين ساختمان استفاده نکرده است، چرا که اسرائيل دستور تخليه تمامي دفاتر و توقف فعاليت‌هاي آن را صادر کرده بود. اين اقدام اسرائيل واکنش‎هاي بين‎المللي زيادي داشته است. حمله به مقر آنروا در قدس، نقض آشکار توافقنامه مصونيت سازمان ملل و اقدامي خطرناک در ناديده گرفتن قوانين بين‌المللي محسوب مي‌شود.به اعتقاد «آنتونيو گوترش» دبيرکل سازمان ملل، ورود بدون مجوز نيروهاي اسرائيلي به محوطه‏اي که در اختيار آنروا است، اقدامي غيرقابل‌قبول است. اين محوطه مصونيت دارد و هرگونه دخالت در آن ممنوع است. اسرائيل فوراً تمام اقدام‌هاي لازم را براي بازگرداندن و حفظ مصونيت اين اماکن انجام دهد.»«استفان دوجار» يکي از سخنگويان سازمان ملل نيز با تأکيد بر اينکه اماکن سازمان ملل نبايد مورد تعرض قرار گيرد، تأکيد کرد دبيرکل سازمان ملل «ورود بدون مجوز» مقامات اسرائيلي را که توسط آنروا در شرق بيت‎المقدس اشغالي نگهداري مي‌شود به‎شدت محکوم مي‌کند. اين مجتمع همچنان جزو اماکن سازمان ملل است و بايد از هرگونه مداخله و تعرض مصون بماند. هرگونه اقدام اجرايي، اداري، قضايي يا قانونگذاري عليه اموال و دارايي‌هاي سازمان ملل طبق کنوانسيون امتيازات و مصونيت‌هاي سازمان ملل ممنوع است. اسرائيل بايد فورا تمام اقدامات لازم را براي بازگرداندن و حفظ مصونيت و حفاظت از اماکن آنروا را انجام دهد. از اسرائيل مي‎خواهيم «از انجام هرگونه اقدام بيشتر در رابطه با اماکن آنروا، مطابق با تعهداتش براساس منشور سازمان ملل و ساير تعهداتش تحت قوانين بين‌المللي از جمله تعهدات مربوط به امتيازات و مصونيت‌هاي سازمان ملل، خودداري کند.»«فيليپ لازاريني» کميسر عالي آژانس امداد و کاريابي پناهندگان فلسطيني «آنروا»، نيز اعلام کرد که اين اقدام، بي‌اعتنايي آشکار به تعهد در قبال حفاظت و احترام به حرمت اماکن سازمان ملل است که نبايد مورد تعرض قرار گيرند. «محمد اليماحي» رئيس پارلمان عربي نيز اين يورش را «جنايتي فجيع» و «حمله مستقيم به سازمان ملل و مشروعيت بين‌المللي آن» دانست و تأکيد کرد اين تعرض، نقض آشکار تمامي قوانين و معاهدات بين‌المللي است و نشان‌دهنده نبود هرگونه عامل بازدارنده براي مهار رفتار اشغالگران يا واداشتن آن‌ها به احترام به جامعه جهاني است. اين اقدام در راستاي يک جنگ سازمان‌يافته با هدف خشکاندن منابع آنروا و تضعيف نقش انساني آن در خدمت‌رساني به ميليون‌ها آواره فلسطيني صورت مي‌گيرد.قطر نيز يورش نظاميان اشغالگر اسرائيل به دفتر آنروا در بيت‎المقدس شرقي را با شديدترين عبارات محکوم کرد و آن را نقض آشکار حقوق بين‌الملل بشردوستانه و چالشي آشکار براي اراده جامعه جهاني دانست. به اعتقاد قطر، حملات هدفمند به آژانس «آنروا» ازسوي اسرائيل، در نهايت با هدف نابودي اين نهاد و محروم کردن ميليون‌ها فلسطيني در غزه، کرانه باختري، اردن، سوريه و لبنان از خدمات حياتي آن صورت مي‌گيرد.پارلمان اسرائيل سال گذشته پيش‎نويس قانون تروريستي دانستن آژانس امدادرسان آنروا را تصويب کرد. براساس اين پيش‎نويس، کليه ارتباطات و تماس‎ها بين اسرائيل و اين سازمان قطع و دفاتر اين سازمان در سرزمين‎هاي اشغالي، تعطيل و بندهاي مرتبط با مجازات سازمان‏هاي تروريستي بر اين آژانس امدادرسان اجرا خواهد شد.آنروا بيش از 70 سال پيش توسط مجمع عمومي سازمان ملل براي کمک به فلسطيني‌هايي که به زور از سرزمين خود آواره شده بودند، تأسيس شد. وابستگي فلسطينيان به خدمات آن روا پس از دو سال جنگ ويرانگر اسرائيل عليه غزه که از اکتبر 2023 (1402ش) آغاز شد، به‌طور چشمگيري افزايش يافته است. هرگونه اقدام عليه اين نهاد مي‌تواند ميليون‌ها غيرنظامي را در منطقه با خطر جدي مواجه کند. اين آژانس از زماني که اسرائيل فعاليت آن را در خاک خود ممنوع کرده با مشکلات مالي شديد روبه‌رو بوده است.در روزهاي اخير برخي منابع اعلام کردند که واشنگتن درحال انجام گفت‌وگوهاي پيشرفته‌اي درباره اعمال تحريم‌هايي عليه نهاد آنروا به اتهامات تروريستي است. آمريکا، آنروا را به ارتباط با حماس متهم مي‌کند، اتهامي که آنروا به‎شدت آن را رد مي‎کند. هنوز مشخص نيست که اين ديدگاه بر اعمال تحريم‌ها بر کل آژانس متمرکز است و يا اينکه تنها بر برخي مسئولان و يا بخشي از فعاليت‌هاي آن تمرکز دارد.از جمله احتمالاتي که مسئولان وزارت خارجه آمريکا درباره آن گفت‌وگو کردند، اعلام آنروا به‎عنوان يک سازمان «تروريستي» خارجي است. وزارت خارجه آمريکا هدايت تلاش‌ها براي اعمال تحريم‌هاي مرتبط با تروريسم بر آنروا را بر عهده دارد. هرگونه اقدامي عليه آنروا مي‌تواند امداد رساني‌ها به پناهجويان فلسطيني را تضعيف کرده و فعاليت‌هاي آن را که درحال حاضر نيز با بحران مالي روبه‎رو است، مختل سازد.«ويليام ديري» رئيس دفتر آنروا در واشنگتن معتقد است «آنروا در صورتي که مسئولان آمريکايي واقعاً درحال بررسي تروريستي خواندن اين سازمان باشند، نااميد خواهد شد و اين يک اقدام بي‌سابقه و غيرقابل توجيه خواهد بود.»از ژانويه 2024 (1403ش) تاکنون چهار نهاد مستقل از جمله شوراي اطلاعات ملي آمريکا درباره بي‌طرفي آنروا تحقيقاتي را به‎عمل آوردند و همگي آن‎ها البته در زمان‌هاي مختلف و با ديدگاه‌هاي متفاوتي به اين نتيجه رسيدند که آنروا يک نهاد انساني بي‌طرف و ضروري است. اما تعدادي از مسئولان افراطي آمريکا مدعي‎اند، «آنروا يک سازمان فاسد با کارنامه‌اي مملو از تخلفات ثابت شده در کمک به تروريست‌ها و تشويق آن‎ها است.»ده‌ها کشور از جمله همپيمانان بزرگ آمريکا در تامين مالي آژانس آنروا مشارکت دارند و اين اقدام پرسش‎هاي بسياري را درباره احتمال تحريم مسئولان اين کشورها به‎دليل حمايتشان از آنروا ايجاد کرده است. آنروا که در سال 1949 (1328ش) تأسيس شد، در غزه و کرانه باختري، کمک‌ها و خدمات آموزشي بهداشتي و اجتماعي را به پناهجويان فلسطيني ارائه مي‌کند. با اينکه آمريکا در تأسيس آنروا مشارکت داشته و يکي از بزرگترين تامين‌کنندگان مالي آن بوده اما در ژانويه 2024 (دی 1403ش) که اسرائيل 12 تن از کارمندان اين آژانس را به مشارکت در حمله هفتم اکتبر 2023 (مهر 1402ش) متهم کرد، کمک‌هاي مالي خود به آن را قطع کرد.