ويتامين C براي تقويت سيستم ايمني مفيدتر است يا زينک؟در فصل شيوع ويروس‌هاي تنفسي، بسياري از افراد تلا

ويتامين C براي تقويت سيستم ايمني مفيدتر است يا زينک؟در فصل شيوع ويروس‌هاي تنفسي، بسياري از افراد تلاش مي‌کنند با مصرف مکمل‌ها، سيستم ايمني‌شان را تقويت کنند و در ميان مکمل‌ها، زينک (روي) و ويتامين C در اين زمينه بيشتر مورد توجه هستند و همواره اين پرسش مطرح است که ويتامين C بهتر است يا زينک؟هيچ مکملي نمي‌تواند مانع ابتلا به بيماري شود اما در صورتي که بدن کمبود داشته باشد، مصرف مکمل مي‌تواند به بهبود عملکرد طبيعي سيستم ايمني کمک کند.ويتامين C محلول در آب است و بدن قادر به توليد آن نيست، بنابراين بايد از طريق غذا يا مکمل دريافت شود. اين ويتامين خاصيت آنتي‌اکسيدان دارد و در ترميم زخم، توليد کلاژن و جذب آهن نقش ايفا مي‌کند. زنان روزانه حدود 65 تا 75 ميلي‌گرم و مردان حدود 75 تا 90 ميلي‌گرم ويتامين C نياز دارند. بيشتر افراد اين ميزان را از طريق غذا دريافت مي‌کنند اما افراد سيگاري، کساني که برنامه غذايي محدود دارند يا افراد مبتلا به برخي بيماري‌ها مانند سرطان يا اختلال جذب ممکن است دچار کمبود شوند.زينک هم يک ماده معدني کمياب است که در سلول‌هاي سراسر بدن وجود دارد و براي عملکرد طبيعي سيستم ايمني، ترميم زخم، حس چشايي و بويايي و توليد دي‌ان‌اي ضروري است. بدن نمي‌تواند زينک را ذخيره يا توليد کند، بنابراين بايد از طريق برنامه غذايي يا مکمل تامين شود. زنان روزانه به 8 تا 12 ميلي‌گرم و مردان به 11 ميلي‌گرم روي نياز دارند.برخي پژوهش‌ها نشان داده‌اند ويتامين C ممکن است پاسخ ايمني را از طريق افزايش طول عمر سلول‌هاي T (يکي از انواع مهم گلبول‌هاي سفيد خون که نقش اصلي را در پاسخ ايمني تطبيقي ايفا مي‌کند) تقويت کند. زينک نيز براي عملکرد سلول‌هاي ايمني مانند سلول‌هاي T و سلول‌هايي که ويروس‌ها را از بين مي‌برند، ضروري است.با اين حال، پزشکان مي‌گويند تعيين مزيت يکي بر ديگري دشوار است زيرا هر دو نقش مستقلي در سيستم ايمني دارند و کمبود هيچ‌يک مطلوب نيست. اگر فردي از طريق برنامه غذايي ميزان کافي از اين مواد را دريافت کند به مصرف مکمل نياز ندارد زيرا شواهد علمي کافي براي اثبات تأثير دزهاي بالاي مکمل‌ها در پيشگيري از بيماري وجود ندارد.برخي پژوهش‌ها نشان داده‌اند که زينک مي‌تواند مدت زمان سرماخوردگي را کوتاه کند و ويتامين C ممکن است شدت بيماري را کاهش دهد، اما اين يافته‌ها گسترده و قطعي نيستند.به گزارش اينديپندنت، علائم کمبود ويتامين C نادر است اما در صورت تداوم کمبود، ممکن است فرد به بيماري اسکروي (اسکوربوت) مبتلا شود که با خستگي، التهاب لثه، لکه‌هاي بنفش روي پوست، درد مفاصل، لق شدن دندان‌ها و کم‌خوني همراه است. سطح پايين‌تر از حد طبيعي ويتامين C همچنين مي‌تواند باعث افزايش دفعات ابتلا به سرماخوردگي شود. کمبود زينک هم سبب کاهش حس بويايي و چشايي، کندي روند ترميم زخم‌ها و اختلال در حافظه و تمرکز مي‌شود.در عين حال هر دو ماده ممکن است با داروها تداخل داشته باشند. ويتامين C ممکن است با داروهاي استاتين، شيمي‌درماني و پرتودرماني تداخل پيدا کند و زينک مي‌تواند جذب آنتي‌بيوتيک‌هايي مانند «سيپروفلوکساسين» و «تتراسايکلين» را کاهش دهد و همچنين بر جذب داروي «پني‌سيلامين» که براي آرتريت روماتوييد استفاده مي‌شود، اثر بگذارد. ازسوي ديگر داروهاي ادرارآور کاهش فشار خون ممکن است باعث دفع بيشتر زينک از بدن شوند.بهترين راه دريافت ويتامين C از طريق غذاهايي مانند فلفل دلمه‌اي قرمز، آب پرتقال، پرتقال، آب گريپ‌فروت، کيوي، فلفل سبز و کلم بروکلي است. گوشت گاو، جو دوسر، تخم کدو، سينه بوقلمون و پنير چدار هم از منابع غني زينک محسوب مي‌شوند.کارشناسان توصيه مي‌کنند افرادي که نگرانند کمبود اين مواد مغذي را داشته باشند به پزشک مراجعه کنند تا در صورت نياز، آزمايش خون بدهند زيرا فقط از طريق آزمايش خون مي‌توان از ميزان دقيق ويتامين C و زينک در بدن مطلع شد.