کتاب «جميل» تأليف دکتر علي مدرسي اسفه (نوه آيت‌الله شهيد سيد حسن مدرس)، اثري در حوزه انسان‌شناسي، عرفان و تأملات فلسفي است که توسط انتشارات پرتوان منتشر شده است. اين کتاب با روايتي داستاني به بررسي مفاهيم بنيادين زندگي انسان، جايگاه او در هستي و ارتباطش با طبيعت و ديگر انسان‌ها مي‌پردازد. «جميل» اثري است گفت‌وگو محورکه در آن به دغدغه‌هاي انسان معاصر درباره هويت، معناي زندگي، جايگاه فرد در جهان و نسبت او با طبيعت و ديگر انسان‌ها پرداخته شده است. نويسنده با بهره‌گيري از تجربيات زيسته و آشنايي با فرهنگ‌ها و انديشه‌هاي مختلف، اثري چندلايه خلق کرده که در آن مفاهيم فلسفي، عرفاني و ادبي در هم تنيده شده‌اند. کتاب با الهام از حکايت شيخ صنعان در «منطق‌الطير» عطار و با ارجاع به آثار و افکار انديشمنداني چون حافظ، سعدي، فردوسي، عطار، مولوي، کنفوسيوس، بودا، نلسون ماندلا و ديگران، تلاش مي‌کند تصويري از سير و سلوک انسان در مسير شناخت خود و جهان ارائه دهد. روايت کتاب حول گفت‌وگو و همراهي نويسنده با دختربچه‌اي سياه‌پوست به نام «جميل» شکل مي‌گيرد و از خلال اين همراهي، مفاهيمي چون عشق، آزادي، رهايي از پيش‌داوري‌ها، و پيوند با طبيعت و ديگر انسان‌ها واکاوي مي‌شود. کتاب در فضايي ميان واقعيت و خيال، با بهره‌گيري از اسطوره‌ها، داستان‌ها و اشعار، خواننده را به تامل درباره معناي زندگي و مسئوليت انساني دعوت مي‌کند.
روايت کتاب، سرشار از گفت‌وگوهاي فلسفي و شاعرانه است که در آن، جميل و نويسنده درباره ريشه‌هاي رنج انسان، تبعيض نژادي، اسارت تاريخي، معناي آزادي و امکان رهايي از پيش‌داوري‌ها سخن مي‌گويند. در اين مسير، شخصيت‌هايي چون «عقاب سفيد» و «پدر جنگل» به عنوان نمادهاي اسطوره‌اي و راهنمايان معنوي ظاهر مي‌شوند و جميل را به درک عميق‌تري از خود و جهان مي‌رسانند. داستان با تأکيد بر وحدت انسان‌ها، بي‌اعتباري رنگ و نژاد، و ضرورت عشق و همدلي براي عبور از تاريکي‌ها و رسيدن به روشنايي ادامه مي‌يابد، بي‌آنکه پايان ماجرا را به طور کامل افشا کند.
در اين کتاب به بررسي مفاهيمي چون پندار، عقل، آرامش، درد، اشک، سکوت، لطف، ادراک و کرامت و نقش آن‌ها در زندگي انسان، تامل درباره پيوند انسان با جنگل، زمين، آسمان، دريا، کوه و ديگر عناصر طبيعت و اهميت احترام به محيط‌زيست، واکاوي روابط انساني، دوستي، عشق، راهنمايي و نقش همراهان در مسير زندگي، توجه به دل، چشم، زبان، روح و قلب به عنوان کانال‌هاي ارتباطي انسان با جهان، مفهوم حرکت در زندگي، جست‌وجوي حقيقت و نقش نور و روشنايي در سير معنوي و بررسي تاريکي، ظلمت، مرگ، کينه و ديگر موانع رشد انساني پرداخته شده است.
کتاب «جميل» در 360 صفحه تدوين، تنظيم و منتشر شده است.
