يک کارشناس اقتصادي با اشاره به تداوم معضلات ساختاري در نظام بودجهريزي گفت: وجود دهها هزار پروژه نيمهتمام، نبود تخصص در تنظيم بودجه، ناترازيهاي گسترده و ساختار غيرواقعبينانه بودجه، مهمترين چالشهاي دولت در تدوين لايحه بودجه 1405 به شمار ميرود.مجيد گودرزي در گفتوگو با ايرنا، درباره مهمترين چالشهايي که دولت چهاردهم در تدوين لايحه بودجه 1405 با آن روبروست، اظهار داشت: واقعيت اين است که نظام بودجهريزي ما همچنان درگير چالشهاي اوليه و بسيار ابتدايي است.وي با بيان اينکه امروز بيش از 65 هزار پروژه نيمهتمام در کشور وجود دارد که تکميل همه آنها بنا به تعبير کارشناسان سازمان برنامه و بودجه دههها زمان ميبرد، افزود: بخش عمدهاي از اين پروژهها نتيجه کلنگزنيها، رايزنيها و اعتباردهيهاي نمايندگان مجلس بوده است.اين کارشناس اقتصادي، تکميل پروژههاي نيمه تمام را با ارقام فعلي بودجه عمراني کشور غيرقابل تأمين دانست و گفت: اين وضعيت نشان ميدهد بخش بزرگي از سرمايههاي کشور در پروژههايي رسوب کرده که هيچ بازدهي براي کشور ندارند و نرخ بازدهي آنها صفر مطلق است. گودرزي تأکيد کرد: اين کار يک خطاي جدي و فاحش در مديريت سرمايههاي ملي است و بايد براي تکتک اين سرمايهها برنامهريزي کنيم تا از تبديلشدن آنها به منابع سوخته جلوگيري شود.اين کارشناس اقتصادي فقدان تخصص در تنظيم بودجه را چالش بعدي نظام برنامهريزي و بودجه نويسي در کشور دانست و توضيح داد: متأسفانه همچنان رشته تخصصي مشخصي با عنوان بودجه در کشور وجود ندارد و حتي اگر برخي نمايندگان يا مسئولان مرتبط تخصصي در اين حوزه داشته باشند، اثرگذاري آنها بسيار محدود است.وي افزود: نتيجه اين رويه، آن است که بودجههايي که بايد به سمت بودجهريزي نوين حرکت کنند، همچنان افزايشي بسته ميشوند؛ يعني بودجه مرده و غيرمولدي که صرفاً درصدي بهدليل تورم به ارقام سال قبل اضافه ميشود و دوباره تصويب ميشود.گودرزي گفت: اين درحاليست که بايد به سمت بودجه برنامهاي، عملياتي و انواع بودجههاي نوين حرکت کنيم؛ بودجهاي که قابليت اجرا، نظارت و سنجش عملکرد داشته باشد. اما آنچه امروز در اختيار داريم ساختاري عقبمانده و غيرقابل قبول است.اين کارشناس اقتصادي در بيان سومين چالش بودجه نويسي در کشور گفت: چالش سوم، بحران در بودجههاي عمراني است؛ بخش عمده بودجههاي عمراني يا تخصيص نمييابد يا با تأخيرهاي طولاني مواجه ميشود. نمونه بارز آن صنعت برق است که بهدليل عدم تخصيص اعتبارات کافي طي سالهاي گذشته، اکنون با ناترازي جدي و عقبماندگي در پاسخگويي به نياز صنايع و مردم مواجه است.وي افزود: ازسوي ديگر، ناترازيهاي کلان اقتصادي دولت را ناگزير به چاپ پول کرده؛ فرآيندي که خود موجب افزايش نقدينگي و کاهش ارزش پول ملي شده است. بنابراين، بودجه بايد به سمتي حرکت کند که هدفمند، اثربخش و قابل تحقق باشد، نه اينکه صرفاً فشار بيشتري بر دولت و اقتصاد وارد کند.گودرزي در پاسخ به اين پرسش که آيا بودجه 1405 پاسخگوي کسري بودجه و نيازهاي اقتصاد کشور خواهد بود؟ گفت: بسيار بعيد است. در سالهاي اخير همواره با کسري بودجه مواجه بودهايم و عملاً لايحه بودجه تبديل به ميدان سهمخواهي شده است. دولت و حتي مجلس قادر نيستند اين سهمخواهيها را مهار کنند.اين کارشناس اقتصادي درباره اينکه لايحه بودجه بايد چه ويژگي داشته باشد که بتواند بخشي از مشکلات کشور را رفع کند، گفت: بودجه بايد اولويتبندي شفاف، اهداف مشخص و بازدهي قابل اندازهگيري داشته باشد. اما آنچه تصويب ميشود اغلب با تغييرات سنگين، بار مالي جديد و انحراف از ساختار کارشناسي همراه است. در نهايت هم بودجهاي که ابلاغ ميشود اغلب غيرکارشناسي، مبهم و بدون برنامه است و فاصله زيادي با آنچه در اجرا رخ ميدهد دارد.گودرزي گفت: نمونه اخير، بررسي برنامه هفتم توسعه بود که نشان داد بيش از 300 حکم آن هنوز محقق نشده؛ در بودجه نيز همين شکاف ميان تصويب و اجرا مشاهده ميشود.لوايح بودجه ارتباط مؤثري با برنامههاي اقتصادي ندارنداين کارشناس اقتصادي در پاسخ به اين پرسش، ساختار بودجه چقدر با واقعيتهاي اقتصادي همخواني دارد؟ گفت: بسيار کم. بخش عظيمي از سرمايههاي کشور صرف پروژههاي نيمهتمام شده که هيچ بازدهي ندارند. ازسوي ديگر، بودجه ما ارتباط مؤثري با برنامههاي اقتصادي ندارد؛ يعني بودجه در يک مسير حرکت ميکند و برنامههاي اقتصادي در مسيري ديگر. گودرزي تأکيد کرد: متأسفانه بودجه امروز ما بينظم، بيبرنامه، بدون هدف و بدون بازدهي است و بسياري از مشکلات اقتصادي کشور ناشي از همين ساختار غلط است.وي بر اين باور است که براي اصلاح اين وضعيت دولت بايد ساختار آموزشي و تخصصي قوي براي بودجه ايجاد کند، زيرساختهاي فناوري بودجهريزي مدرن توسعه يابد، بودجههاي افزايشي و مرده کنار گذاشته شود، هر ريال بودجه بايد قابل رصد و داراي بازدهي مشخص باشد، همچنين شفافيت تقويت شود؛ بهويژه اينکه بخش بزرگي از بودجه شرکتهاي دولتي اصلاً در لايحه بودجه ديده نميشود. گودرزي گفت: دولت و حاکميت بايد خود را مکلف کنند که اين ساختار را از حالت کنوني خارج کنند؛ زيرا ادامه اين وضعيت دستاوردي براي دولت و مجلس نخواهد بود.
