بسم‌الله الرحمن الرحیم
امروز 14 مرداد 1402 دومین سالگرد تنفیذ حکم ریاست‌ جمهوری آقای رئیسی در سال 1400 است. روز تنفیذ، روز تحویل گرفتن دولت توسط رئیس ‌جمهور جدید از رئیس‌ جمهور قبلی است. به عبارت روشن‌تر، اکنون 2 سال است که آقای رئیسی دولت را تحویل گرفته و قوه مجریه را در اختیار دارد. طبق گفته خود آقای رئیسی، آغاز بکار دولت سیزدهم را باید از سوم شهریور 1400 دانست زیرا در فاصله 14 مرداد تا 3 شهریور اعضاء دولت قبلی به کار ادامه می‌دادند و نمی‌توان آن 19 روز را به حساب دولت سیزدهم گذاشت. با پذیرش این نکته، درباره دو سالگی دولت آقای رئیسی باید در سوم شهریور امسال سخن گفت و نوشت ولی به مناسبت گذشت دو سال از تحویل گرفتن دولت هم می‌توان یک ارزیابی از عملکرد این دولت داشت. این ارزیابی را فعلاً در قالب کلیات و نکات کلیدی مطرح می‌کنیم و جزئیات را به ایام هفته اول شهریور که هفته دولت نیز هست وامی‌گذاریم.
1- بعد از گذشت دو سال از تحویل گرفتن دولت، هیچ رئیس ‌جمهوری نمی‌تواند وضع موجود را به گردن دولت قبلی بیندازد. مدت دو سال زمان خوبی برای ایجاد تغییرات مورد نظر هر دولتی است به ویژه دولتی که در یک مجموعه یکدست زمام امور را در اختیار دارد. در تمام 44 سال گذشته، هیچ دولتی به اندازه دولت کنونی از هماهنگی و یکدستی کامل و صد درصد برخوردار نبود. در حال حاضر، قوه مجریه، قوه مقننه، قوه قضائیه، نیروهای مسلح، نهادهای انقلابی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شوراهای شهر، شهرداری‌ها، رسانه ملی، شرکت‌ها و بنگاه‌های مالی و اقتصادی همگی یکدست و یک‌جهت هستند و مهم‌تر اینکه دولت و این مجموعه همگی مورد حمایت کامل رهبری نظام نیز قرار دارند. در چنین موقعیتی، مدت زمان یکساله هم برای تسلط بر تمام امور و حل کلیه مشکلات کافی است. بنابراین، با گذشت دو سال، هیچ عذری برای وجود مشکلات قابل قبول نیست.
2- عادت ناپسندی که دولت‌های دهه‌های اخیر با آن خو گرفته‌اند و اسلاف خود را به باد انتقاد و اعتراض می‌گیرند و تمام نارسائی‌ها را به گردن قبلی‌ها می‌اندازند، حتی اگر خلاف هم نباشد بهیچوجه مورد قبول مردم نیست. مردم می‌خواهند مشکلات حل و کشور با مدیریت صحیح و توانا اداره شود. اینکه هر دولتی ضعف‌ها را به گردن دولت قبل می‌اندازد و تلاش می‌کند خود را قوی و دلسوز جلوه دهد، برای مردم اصلاً جاذبه ندارد. مردم مایل هستند دولت‌ها پشتیبان همدیگر باشند، دولتمردان در هر زمانی ضعف و قوت‌های قبلی‌ها را ببینند و مثل خدا نسبت به خوبی‌ها شاکر و درخصوص عیب‌ها ستارالعیوب باشند. این، از اصول اخلاقی حکمرانی است و چه زیبا خواهد بود دولتمردان نظام اسلامی اگر عملکرد قابل تحسینی ندارند، لااقل این برجستگی اخلاقی را داشته باشند که قدردان خدمات دولت‌های گذشته باشند و ضعف‌های آنها را جبران کنند.
3- آقای رئیسی در تبلیغات انتخابات ریاست‌ جمهوری و در طول دو سال گذشته تا امروز همواره تاکید کرده که زندگی مردم را به مذاکره و روابط با دیگران – که قاعدتاً منظورشان غرب است – گره نزده و نمی‌زند و مشکلات اقتصادی کشور بدون نیاز به چنین گره‌ زدنی قابل حل هستند. با گذشت دو سال از عمر دولت سیزدهم در عمل ثابت شد که کشور را بدون برخورداری از سیاست خارجی متوازن نمی‌توان اداره کرد. مانور تبلیغاتی دادن روی پیمان شانگهای، رابطه با آمریکای لاتین، آفریقا، چین و روسیه، در عمل نه‌تنها به سفره مردم هیچ کمکی نکرده بلکه شاخص‌های کلی اقتصادی را طبق اظهارنظر صاحبنظران اقتصادی به مرزهای خطر نزدیک کرده است. اینکه در دو سال اول این دولت، چاپ پول 83 درصد، قیمت سکه 162 درصد، قیمت دلار 95 درصد و شاخص قیمت‌ها 114 درصد افزایش یافته، نشان‌ دهنده نادرستی تصور دولتمردان از شرایط کلی کشور و سیاست خارجی است.
4- انتظار دیگر مردم از دولتمردان، صداقت است. دادن آمارهای نادرست، وعده‌های غیرعملی و پنهان کردن نارسائی‌ها در تبلیغات و مصاحبه‌ها و گزارش‌ها، مردم را نسبت به دولتمردان بی‌اعتماد می‌کند. اینکه بعد از اعلام پایان تاخت و تاز کرونا در جهان، هنوز مبارزه با کرونا در راس دستاوردهای دولت مطرح شود، از نظر مردم چیزی بیش از یک فضاسازی تبلیغاتی نیست به ویژه آنکه دشوارترین مراحل مبارزه با کرونا را دولت قبلی برعهده داشته و هر دو دولت باید در این امر سهیم و صاحب نقش دانسته شوند. کسانی که به نام دولت سخن می‌گویند فقط در صورتی که صادقانه و منصفانه گزارش بدهند، می‌توانند به جلب اعتماد مردم امیدوار باشند.
5- یک راه دیگر برای جلب اعتماد مردم اینست که وقتی شخص اول اجرائی کشور گزارش عملکرد دولت را می‌دهد، خبرنگاران آزادی در صحنه حضور داشته باشند که با شجاعت و بدون ملاحظه، سوال‌های واقعی مطرح کنند. تاکنون رئیس ‌جمهور رئیسی برای گزارش‌های تلویزیونی با خبرنگاران آزاد مواجه نشده است. توصیه ما اینست که آقای رئیس‌ جمهور گزارش دو سالگی دولت خود را با حضور خبرنگاران آزاد به مردم بدهد تا هم مردم احساس کنند با گزارش واقعی مواجه هستند و هم خود رئیس‌ جمهور از مزایای پاسخ دادن به سوال‌های واقعی برخاسته از متن مردم برخوردار شود. این روش قطعاً به مردمی ‌سازی دولت کمک خواهد کرد.